Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2010
Öğrenci: TUĞBA ÖZYURT
Danışman: MELEK ÇAKMAK
Özet:Bu araştırmanın temel amacı; 2005 ilköğretim programlarının, birinci kademede (1-5.sınıflar) uygulanmaya başlanmasından sonra öğretmenlerin değişen sınıf içi rollerine ilişkin görüşlerini belirlemek ve bu görüşler ile cinsiyet, kıdem, mezun olunan okul, sınıf mevcudu değişkenleri arasındaki ilişkiyi tespit etmektir. Araştırma deseni olarak tarama modelinde betimsel çalışma seçilmiştir. Çalışma grubunu Ankara İli Akyurt, Çankaya, Keçiören ve Şereflikoçhisar ilçelerinden seçkisiz örneklem yöntemiyle belirlenen ilköğretim okullarında görevli 128 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırma verilerinin toplanmasında nitel ve nicel yöntem birlikte kullanılmıştır. Nitel boyutta öğretmenlerin sınıf içi rollerine ilişkin görüşlerini almak amacıyla yapılandırılmış görüşme formu uygulanmıştır. Nicel boyutta ise yine öğretmenlerin sınıf içi rollerine ilişkin görüşlerini almak ve bu görüşlerin bazı değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığını tespit etmek amacıyla anket uygulanmıştır. Verilerin toplanması 2009-2010 Eğitim-Öğretim yılında, Kasım-Aralık-Ocak aylarında gerçekleştirilmiştir. Anketler örneklem grubundaki 128 öğretmene, görüşme formları ise bu öğretmenler arasından gönüllülük esasına göre 33 öğretmene uygulanmıştır. Nitel verilerin analizinde içerik analizi yöntemi, nicel verilerin analizinde ise SPSS 11.5 istatistiksel bilgi veri analizi programı kullanılmıştır. Verileri analiz ederken görüşlerin cinsiyete göre karşılaştırılmasında t-testi; görüşlerin kıdem, mezun olunan okul, sınıf mevcudu değişkenlerine göre karşılaştırılmasında tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmenlerin; Sınıf içindeki rollerini rehber, yönlendirici ve yol gösterici olarak tanımladıkları ve öğrenme sürecinde daha çok rehber rolünü gerçekleştirdikleri, Öğrencileri tanımaya yönelik olarak; çoğunlukla öğrenci davranışlarını gözlemledikleri, aileden öğrenci hakkında bilgi aldıkları ve öğrencilere envanter uyguladıkları fakat öğrencilerin farklı zeka alanlarını belirlemeye yönelik çalışmaları her zaman yapmadıkları, Öğrenme ortamını hazırlama ve süreci yönlendirme rollerini genel anlamda gerçekleştirdikleri fakat sınıf içinde bireysel farklılıklara her zaman dikkat etmedikleri, öğretme-öğrenme sürecinde çeşitli yöntem ve teknikleri her zaman kullanmadıkları, gezi-gözlem-inceleme faaliyetlerine fazla yer vermedikleri, teknolojiden ise okulun imkanları doğrultusunda faydalandıkları, Öğrenci-öğretmen ve öğrenci-öğrenci arasında etkili iletişim sağlamaya çalıştıkları; bunun için öğrencileri cesaretlendirdikleri, onlara karşı açık ve samimi davrandıkları, Sınıfta denetimin sağlanmasına yönelik rolleri her zaman gerçekleştiremedikleri; sınıf içinde sabırlı ve hoşgörülü davranmalarına rağmen denetimde zor anlar yaşadıkları bu nedenle zaman zaman otoriter role döndükleri, ödül ve ceza yöntemini kullandıkları, Değerlendirmeye yönelik rollerini yeterince gerçekleştiremedikleri; öğrenci ürün dosyasının hazırlanması ve gözlem ölçeklerinin tutulması konusunda gereken çalışmaları her zaman yapmadıkları, Sınıf içi rollere ilişkin görüşlerinin cinsiyete göre farklılaşmakta olduğu; kıdem, mezun olunan okul, sınıf mevcudu değişkenlerine göre ise farklılık göstermediği ortaya çıkmıştır.