Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, BESLENME VE DİYETETİK ANABİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: TUBA USTAOĞLU
Danışman: Nilüfer Acar Tek
Özet:
İrritabl bağırsak sendromu hastalarına uygulanan düşük FODMAP diyet tedavisi ile düşük FODMAP diyetine ek olarak probiyotik kullanımının İBS semptomlarına ve yaşam kalitesi üzerine etkilerinin değerlendirilmesi amacıyla yürütülen bu çalışmaya 52 kadın İBS hastası katılmıştır. İki grup oluşturularak; birinci gruba düşük FODMAP diyeti (fermente oligo-, di- ve monosakkaritler ile polyoller) uygulanmış, diğer gruba ise diyet ile birlikte probiyotik takviyesi verilmiştir. Çalışma başlangıcında ve takip süresince (6 hafta) bireylerden her hafta üç günlük besin tüketim kaydı (her birey için 21 gün) alınmıştır. Bireylere çalışma başlangıcında ve sonunda İBS-Semptom Şiddet Skoru (İBS-SSS), İBS Yaşam Kalitesi Ölçeği (İBS-YK) ve Hastane Anksiyete ve Depresyon Skalası (HADS) uygulanmıştır. Takip süresince dışkı yoğunlukları Bristol Dışkı Skalasına göre kayıt altına alınmıştır. Aynı zamanda her kontrolde bireylerin antropometrik ölçümleri araştırmacı tarafından alınmış ve vücut bileşimi analizleri (Inbody 230) yapılmıştır. Çalışmaya katılan bireylerin vücut ağırlıkları, beden kütle indeksi, bel ve kalça çevresi ölçümleri başlangıç değerlerine göre istatistiksel olarak önemli bir şekilde azalmıştır (p<0,05). Fakat gruplar arasında anlamlı bir fark saptanmamıştır (p>0,05). Çalışma sonunda her iki gruptaki bireylerin günlük fosfor ve C vitamini dışındaki besin ögesi alımlarının önerilen miktarın oldukça altında olduğu görülmüştür. Her iki gruptaki bireylerin çalışma sonunda süt ve süt ürünleri ve kurubaklagil tüketimindeki azalma istatistiksel olarak önemli bulunmuştur (p<0,05). Bununla birlikte her iki gruptaki bireylerin toplam FODMAP (Laktoz(g)+ Oligosakkaritler(g)+ Mannitol(g)+ Sorbitol(g)) alım miktarının çalışma sonunda anlamlı düzeyde azaldığı saptanmıştır (p<0,05). Çalışma sonunda her iki gruptaki bireylerin İBS-SSS, anksiyete ve depresyon puanlarının anlamlı olarak azaldığı, İBS-YK puanlarının ise anlamlı olarak artış gösterdiği saptanmıştır (p<0,05). Ancak gruplar arası karşılaştırmada anlamlı bir fark olmadığı görülmüştür (p>0,05). Sonuç olarak, düşük FODMAP diyetinin İBS semptom şiddetinin azaltılmasında ve bireylerin yaşam kalitesinin iyileştirilmesinde olumlu etkileri olduğu görülmüştür. Bununla birlikte FODMAP diyetine ek probiyotik kullanımının bu değerler üzerine daha etkin olduğunu gösteren bir sonuca ulaşılmamıştır. Burada İBS alt tiplerinin probiyotik suşlarının yanıtını etkileyebileceği dikkate alınmalıdır. Prebiyotik, probiyotik ve sinbiyotiklerin İBS tedavisindeki etkinliklerinin doğrulanması için geniş örneklemli randomize çalışmalara ihtiyaç vardır.
Anahtar Kelimeler
: İrritabl Bağırsak Sendromu, FODMAP Diyeti, Probiyotik,Yaşam Kalitesi