Artroplasti ameliyatı öncesi hastaya verilen ağrı eğitiminin ameliyat sonrası ağrı düzeyi ve analjezik kullanımına etkisi

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, HEMŞİRELİK ANA BİLİM DALI, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: CEYDA SU GÜNDÜZ

Danışman: Nurcan Çalışkan

Özet:

Bu araştırma, total diz artroplasti ameliyatı öncesi hastaya verilen ağrı eğitiminin ameliyat sonrası ağrı düzeyi ve analjezik kullanımına etkisini belirlemek amacıyla non-randomize kontrol gruplu müdahale araştırması olarak yapılmıştır. Araştırmanın uygulaması Gazi Üniversitesi Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi Gazi Hastanesi’ne başvuran, dâhil edilme kriterlerine uyan 80 hasta üzerinde gerçekleştirilmiştir. Çalışmaya dâhil edilen hastalardan ilk 40 hasta kontrol grubuna, ikinci 40 hasta müdahale grubuna alınmıştır. Araştırmada veriler 14.10.2018 ve 29.04.2019 tarihleri arasında, hasta tanıtım formu, kısa ağrı envanteri, analjezik kullanım formu, non-farmakolojik yöntemlerin kullanımı formu ve ağrı eğitimi soru formu kullanılarak toplanmıştır. Hastaların bilişsel işlevlerini değerlendirmek için eğitim durumlarına göre standardize mini mental test veya eğitimsizler için mini mental durum testi uygulanmıştır. Araştırmanın uygulanabilmesi için etik komisyondan ve kurumdan yazılı izin, hastalardan yazılı onam alınmıştır. Araştırma süresince kontrol grubundaki hastalara rutin bakım verilmiş, müdahale grubundaki hastalara ise rutin bakıma ek olarak ameliyattan bir gün önce ağrı eğitimi verilmiştir. Verilerin istatistiksel analizinde, sayı, yüzdelik, ortalama, standart sapma, Ki-Kare analizi, Bağımsız Örneklem t testi ve Mann-Whitney U testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda müdahale grubunun ameliyat sonrası ağrı puan ortalamalarının kontrol grubundan anlamlı düzeyde düşük ve ağrı yönetiminin daha iyi olduğu belirlenmiştir (p<0,05). Müdahale grubunun ameliyat günü kontrol grubuna göre anlamlı düzeyde daha az miktarda parasetamol kullandığı belirlenmiştir (p<0,05). Müdahale grubunun ameliyat sonrası non-farmakolojik yöntemlerden soğuk uygulama, kitap, gazete, şiir okuma, stres topu kullanma, dua etme, sohbet etme, hayal kurma, derin solunum egzersizi yapma ve pozisyon değiştirmeden kontrol gurubuna göre anlamlı düzeyde daha fazla yararlandığı belirlenmiştir (p<0,05). Sonuç olarak, total diz artroplasti ameliyatı olacak hastalara ağrı eğitimi verilmesi ameliyat sonrası ağrı düzeyini azalttığı ve non-farmakolojik ağrı kontrol yöntemlerinden yararlanmayı artırdığı için önerilmektedir.

Anahtar kelimeler : Ağrı eğitimi, ağrı düzeyi, hasta eğitimi, analjezik kullanımı