Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2013
Öğrenci: AHMET KILINÇ
Danışman: ALTAN ALPEREN
Özet:Bu tezin genel amacı, Türkiye ve Almanya'daki uyum kurslarında öğretilen Almanca yabancı dil olarak ders kitaplarını yöntemler bağlamında, nitelikleri ve bu sürece katkıları açısından karşılaştırmaktır. Bu amaçla öncelikle her iki ülkenin uyum kurslarının programları, programın öğeleri açısından incelenmiş, benzer ve farklılıkları ortaya konmuştur. Daha sonra her iki ülkede sıklıkla kullanılan ders kitaplarının yabancı dil öğreneninin dil gelişimine katkısı değerlendirilmeye çalışılmıştır. Araştırmanın genel amaçları doğrultusunda aşağıdaki sorulara cevap aranmıştır: 1. Türkçe ve Almancanın eğitimini yapmak amacıyla hazırlanan programların hedefleri nelerdir? 2. Her iki programın, eğitim programlarının öğeleri açısından benzerlik ve farklı yönleri nelerdir? 3. Anadili eğitiminde araştırma kapsamında incelenen kitaplar, hedef, içerik, öğrenme yaşantıları ve değerlendirme açısından programlarla tutarlılık göstermekte midir? 4. Ders kitaplarının hazırlanmasında temel alınan ölçütler nelerdir? 5. Ders kitaplarının dış yapı özellikleri nelerdir? (Kapak, cilt, yazı, resim, kenar ayarları, vb.) 6. Ders kitaplarının içyapı özellikleri nelerdir? 7. Sözcük öğretimi aşamalı olarak yapılmakta mıdır? 8. Seçilen metin türlerinin nitelikleri ve nicelikleri nasıldır? 9. Kitaplarda bulunan metinlerin türlerine ve iletilerine göre dağılımı nasıldır? 10. Kitaplardaki metinlere ilişkin sorular öğrencileri düşündürmeye, düşündüklerini sözlü veya yazılı aktarmaya yöneltecek nitelikte midir? 11. Programda belirlenen hedeflere ulaşmak için izlenen yollar nelerdir? 12. Hangi Yabancı dil Yöntemleri kullanılmıştır. Çalışmada sonuç olarak, uyum kurslarının yabancı dil eğitimin de amaçlarına her iki ülkede birbiriyle benzerlik gösterdiği, ancak programların yazılmasında, Türkçe programda çok fazla ayrıntıya girildiği, Almanca programın ise daha genel olduğu saptanmıştır. Almanya'da yılda 3-4 kez toplanan Eğitim Konferanslarında bölgesel özellikler de dikkate alınarak özel hedefler ve eğitim durumları saptanmakta, uyum kurslarında uygulama ana programa bağlı kalınarak söz konusu konferanslarda alınan kararlara göre yapılmaktadır. Her iki programda da duyuşsal ve devinişsel davranışlara yeterince yer verilmediği saptanmıştır. Ders kitaplarının dış yapı (fiziksel) özellikleri açısından, Almanca kitapların Türkçe kitaplara göre daha nitelikli, sağlam ve kullanışlı hazırlandığı belirlenmiştir. Ders kitaplarının öğretme öğrenme sürecinde, öğretmen kılavuz kitaplarında Almanca için sadece rehberlik işlevi yerine getirilirken, Türkçe için öğretmene adım adım ders işleme biçimleri anlatılmaktadır. Almanca ders kitaplarındaki metinler daha çok öğrencinin dünyasından seçilirken, Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin ya daha yetişkinler için ya da bilgilendirmeye yönelik hazırlandığı saptanmıştır. Dilbilgisi öğretimine, Almanca ders kitaplarında daha çok ağırlık verildiği belirlenmiştir.