Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: GÜNER MELİKE GÜVELİ
Danışman: ELVAN İŞERİ
Özet:Amaç: Çalışmada eş tanı almamış DEHB tanılı 6-13 yaş çocukların emosyonel labilitelerinin ve duygu tanıma becerilerinin değerlendirilmesi ve aynı yaştaki sağlıklı kontrollerle karşılaştırılması amaçlanmıştır. Yöntem: Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları polikliniğine ayaktan başvuran 6-13 yaş arasındaki çocuklardan DSM-5’e göre dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanı ölçütlerini karşılayan 53 çocuk ve muayenelerinin ardından herhangi bir psikiyatrik bozukluk tanısı almayan, aynı yaş grubundan gönüllü 53 çocuk çalışmaya dahil edilmiştir. Ardından bu çocuklara ve ebeveynlerine Okul Çağı Çocukları İçin Duygulanım Bozuklukları ve Şizofreni Görüşme Çizelgesi-Şimdi ve Yaşam Boyu-Türkçe Versiyonu (ÇGDŞ-ŞY-T) uygulanarak DEHB dışında kalan psikiyatrik hastalıklar dışlanmıştır. Katılımcıların zekalarının değerlendirilmesi klinik olarak yapılmıştır. Görüşmenin ardından çocuklara sessiz bir odada araştrmacı tarafından Sözel Olmayan İpuçlarını Algılama Becerilerini Değerlendirme Aracı (SOİAB) uygulanmış ve cevapları kaydedilmiştir. Çocukların ebeveynlerine doldurmaları için sosyodemografik veri formu, Duygu Ayarlama Ölçeği ve Conners Anababa Dereceleme Ölçeği-Yenilenmiş Uzun Form, öğretmenlerine iletilmesi için de Conners Öğretmen Dereceleme Ölçeği- Yenilenmiş Uzun Form verilmiştir. Bu araştırmada katılımcılardan elde edilen verilerin analizlerinde, örneklem grubu 95 normal dağılımı gösterdiğinden parametrik testler kullanılmıştır. Sosyodemografik verilerin değerlendirilmesinde betimsel analiz yöntemleri, gruplar arası karşılaştırma yaparken, T-Testi ve Ki-Kare, bağımlı değişkenler arasındaki ilişkiyi incelemek için de Pearson Korelasyon analiz yöntemleri kullanılmıştır. Sonuç: DEHB grubu ve sağlıklı kontrol grubu incelendiğinde grupların yaş, cinsiyet, anne-baba yaşları, anne baba eğitim durumları, doğum zamanı, doğum ağırlığı ve doğum şekilleri açısından benzer oldukları görülmüştür. Gruplar arasında, Conners Anababa Dereceleme Ölçeği- Conners Global İndeks-Duygusal Değişkenlik” Alt Ölçeği puanları (t=5.542, p<.001), Conners Öğretmen Dereceleme Ölçeği-Uzun Formu-Conners Global İndeks-Duygusal Değişkenlik” alt ölçeği puanları (t=6.025, p<.001), Duygu Ayarlama Ölçeği-Duygu Ayarlama alt ölçeği puanları (t=3.992, p<.001), Duygu Ayarlama Ölçeği Toplam puanları (t=6.779, p<.001) açısından anlamlı bir fark saptanmıştır. DEHB tanılı çocuklar (Ort.=18.36±1.64), sağlıklı kontrol grubundaki çocuklardan (Ort.=19.06±1.84) anlamlı olarak daha düşük SOİAB Yüz İfadeleri Alt Alanı puanı almışlardır. Aynı şekilde, DEHB tanılı çocuklar (Ort.=6.11±1.52), sağlıklı kontrol grubundaki çocuklardan (Ort.=6.98±1.10) anlamlı olarak daha düşük SOİAB Hareket/Duruş Alt Alanı ve SOİAB Toplam puanına sahiptirler. Tartışma: DEHB tanısı alan çocukların yaş ve cinsiyet olarak eşlenmiş sağlıklı kontrol grubundaki çocuklara göre emosyonel labilitelerinin daha fazla olduğu ve duygu tanıma becerilerinin daha yetersiz olduğu sonucuna varılmıştır. Çalışmamızın bu bulguları yazındaki pek çok çalışmayla uyumlu görünmektedir. 96 Çalışmamız bildiğimiz kadarıyla DEHB’li olgularda emosyonel labilite şiddeti ve duygu tanıma becerilerini birlikte değerlendiren ilk çalışmadır. Yine, DEHB’ye eşlik eden komorbid psikiyatrik bozukluğu olan olguların çalışmadan dışlanmasının da çalışmamızın sonuçları açısından önemli olduğu düşünülmektedir. İleriki çalışmalarda DEHB’nin çekirdek belirtilerinin oluşumundan sorumlu yürütücü işlev bozukluklarının değerlendirilmesinin, DEHB’de görülen emosyonel sorunların nedeninin aydınlatılmasına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.