Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, HEMŞİRELİK ANABİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Merve BEKLER
Danışman: Sevinç Kutlutürkan
Özet:
Bu araştırma, multipl miyelomlu hastalarda tedavi ile ilişkili gelişen gastrointestinal toksisitenin ve yaşam kalitesinin belirlenmesi amacı ile Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Cebeci Araştırma ve Uygulama Hastanesi’nde 10 Aralık 2018 –10 Mayıs 2019 tarihleri arasında multipl miyelom tanısına sahip hasta (n:138) ile tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Veri toplama araçları Hasta Tanıtım Formu, Gastrointestinal Toksisite Kriterleri Anketi ve EORTC-QLQ-C-30 Yaşam Kalitesi Ölçeği’dir. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler, Mann Whitney U testi ve Ki kare testi kullanılmıştır. Araştırmanın uygulanması için etik komisyon, kurumsal izinler ve hastalardan yazılı onam alınmıştır. Araştırmaya katılan hastaların tamamı en az bir kez kemoterapi/tedavi protokolü almış olup, alınan protokoller Bortezomib+Talidomid+Deksametazon, Bortezomib+Siklofosfamid+Deksametazon, Carfilzomib+Lenalidomid+Deksametazon,Lenalidomid+Deksametazon, Bortezomib+Deksametazon’dur. Hastaların Gastro İntestinal toksisite kriterlerine göre yaşadıkları sorunlar sırasıyla konstipasyon, bulantı, diyare, kusma ve stomatitdir. Hastaların yaşadıkları diğer gastrointestinal sistem sorunları iştahsızlık, mide ağrısı, reflü’dür. Hastaların EORTC-QLQ-C-30 Yaşam Kalitesi Ölçeği alt boyutlarına göre Genel yaşam kalitesi 53,74±22,43; Semptom skalasında en yüksek olan yorgunluk 50,81±30,11, uykusuzluk 42,03±36,76; Fonksiyon skalasında en yüksek fiziksel fonksiyon 41,11±26,13’ dir. Tedavi ilişkili gastrointestinal sistem semptomlarını yaşayan hastaların, EORTC-QLQ-C-30 Yaşam Kalitesi Ölçeği alt boyutları puan ortalamaları bu semptomları yaşayan hastalara göre istatistiksel olarak anlamlı derecede daha yüksektir (p<0,05). Gastrointestinal sistem semptomlarını yaşamayan hastaların genel yaşam kalitesi puan ortalamaları , bu semptomları yaşayan hastalara göre istatistiksel olarak anlamlı derecede daha yüksektir (p<0,05). Bireylerin, hastalık ve tedavi sürecine bağlı yaşanılan semptomlar ile yaşam kalitelerinin olumsuz etkilendiğini saptanmıştır. Multipl miyelom hastalarında, tedavi sonrası gelişen gastrointestinal sistem semptomları ve bu semptomların yaşam kalitesi üzerine olan etkilerinin ölçüm araçları ile düzenli değerlendirilmesi ve semptom yönetiminin kontrolünün sağlanması önerilmektedir.
AnahtarKelimeler
Multipl Miyelom, Yaşam Kalitesi, Gastrointestinal Toksisite, EORTC-QLQ-C-30, Hemşirelik