Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, METALUJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ ANA BİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Elif Selen ATMACA
Danışman: Adem Kurt
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:
Bu çalışmada, DP600 ve TRIP800 çelik malzemeler, 0 mm ve negatif odak mesafeleri ve farklı kaynak hızları kullanılarak fiber lazer kaynak yöntemi ile DP600 – DP600 ve TRIP800 – TRIP800 olacak şekilde kaynaklanmışlardır. Kaynaklanmış numunelerin tamamının dikiş genişliği, krater genişliği ve krater uzunluğu ölçümleri ile birlikte, RT ve PT yöntemleri kullanılarak makro incelemeler yapılmıştır. Kaynak hızındaki artış ve odak mesafesi değişiminin dikiş genişliği, krater uzunluğu, krater genişliği ile kepte çökme miktarlarını etkilediği görülmüştür. Her iki malzeme grubu için 0 mm odak mesafesi kullanılan numunelerde kaynak hızındaki artışa bağlı olarak soğuma oranının artması nedeniyle alt ve üst saclardaki ITAB genişliği azalırken; negatif odak mesafesi kullanılan numunelerde lazer ışınının odaklanma geometrisine bağlı olarak soğuma profilinin değişmesinden kaynaklı üst sac ITAB genişliklerinde artış meydana gelmiştir. Tüm parametreler için kesme – makaslama testi sonucunda kaynak hızındaki artışa bağlı olarak hasarlanma bölgeleri kaynak havuzu bölgesine doğru kaymıştır. Kesme – makaslama testi sonucunda hem DP600 hem de TRIP800 numunelerinin kesme – makaslama kuvvet değerleri ile uzama miktarları azalan penetrasyon derinliği nedeniyle azalmış, kırık yüzey analizlerinde ise her iki malzeme grubunda da negatif odak mesafesi ve en yüksek kaynak hızı kullanılan numunelerde gevrek kırılma yüzeyi morfolojisi tespit edilmiştir. Yapılan mikroyapı ve mikrosertlik analizleri sonucunda DP600 malzemenin 0 mm odak mesafesi ile kaynaklanması ile elde edilen numunelerde mikroyapıda temel olarak ferrit, martenzit, lata martenzit, temper martenzit, temper beynit faz dönüşümleri nedeniyle sertlik değerlerinin arttığı görülmüştür. – 1,4 mm odak mesafesi kullanılarak kaynaklanan numunelerde ise karbür fazlarının oluşmasından kaynaklı olarak kaynak hızındaki artışa bağlı olarak sertlik değerleri azalmıştır. Benzer şekilde TRIP800 numuneleri değerlendirildiğinde ise 0 mm odak mesafesi kullanılan numunelerde temel olarak ferrit, kalıntı östenit, beynit, martenzit, östenit ve lata martenzit fazları tespit edilmişken; - 1,7 mm odak mesafesi kullanılan numunelerde martenzit ve beynit fazları içinde çökelen sementit fazları tespit edilmiştir. Her iki odak mesafesi için, kaynak hızındaki artışa bağlı olarak mikrosertlik değerlerindeki değişim ile oluşan mikroyapıların uyumlu olduğu görülmüştür.
Anahtar Kelimeler : Fiber lazer kaynak, DP600, TRIP800, kaynak hızı, odak mesafesi