Ratlarda klorprifos'un hepatotoksik etkisi ve kuersetin ve kateşin'in koruyucu rolü


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Öğrenci: FATMA GÖKÇE UZUN

Danışman: YUSUF KALENDER

Özet:

Organofosfatlı bir insektisit olan klorprifos dünya genelinde yaygın olarak kullanılmakta ve başta memeliler olmak üzere hedef olmayan canlılarda toksik etki göstermektedir. Bu çalışmada, kateşin (20 mg/kg gün), kuersetin (20 mg/kg gün), klorprifos (5.4 mg/kg gün), kateşin (20 mg/kg gün)+klorprifos (5.4 mg/kg gün), kuersetin (20 mg/kg gün)+klorprifos (5.4 mg/kg gün) erkek ratlara gavaj yoluyla verilmiştir. Muameleden 4 hafta sonra ratlarda kanda serum total proteini, albümin, aspartat aminotransferaz (AST), alanin aminotransferaz (ALT), alkalen fosfataz (ALP), laktat dehidrogenaz (LDH), trigliserit, total kolesterol düzeyleri, hematolojik değişiklikler, karaciğer dokusunda süperoksit dismutaz (SOD), katalaz (CAT), glutatyon peroksidaz (GPx) ve glutatyon-S-transferaz (GST) aktiviteleri ile malondialdehit (MDA) düzeyleri ve karaciğerde meydana gelen histopatolojik değişiklikler kontrol grubu ile karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Dördüncü haftanın sonunda araştırılan parametrelerin tümünde kontrol, kateşin ve kuersetin grupları arasında herhangi bir fark gözlenmemiştir. Klorprifos muameleli grupta biyokimyasal parametreler, bazı hematolojik parametreler ile antioksidan enzim aktiviteleri ve MDA seviyesinde kontrol grubuna göre anlamlı değişikliklerin meydana geldiği gözlenmiştir. Kateşin+klorprifos muameleli grup ve kuersetin+klorprifos muameleli grupta ise uygulanan flavonoidlerin araştırılan parametreler üzerine tamamen olmasada koruyucu etkilerinin olduğu gözlenmiştir. Muameleden 4 hafta sonra klorprifos muameleli gruptaki ratların karaciğerinde konjesyon, mononükleer hücre infiltrasyonu gibi birtakım histopatolojik değişiklikler meydana geldiği tespit edilirken, kateşin+klorprifos ve kuersetin+klorprifos muameleli gruptaki ratların karaciğerlerinde ise daha az histopatolojik değişiklik gözlenmiştir. Sonuç olarak kateşin ve kuersetin, klorprifosun sebep olduğu hepatotoksik etkiyi azaltmıştır.