Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Gökhan Şallı
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:Bu araştırma, Devrek Meslek Yüksekokulu nda aşçılık eğitimi alan ve aşçılık eğitimi almayan öğrencilerin gıda güvenliği konusundaki bilgi ve uygulama düzeylerini belirlemek ve aradaki farklılıkları tespit etmek amacıyla planlanıp yürütülmüş ve sonuçlandırılmıştır. Çalışma, adı geçen kurumda aşçılık eğitimi alan ve almayan toplam 242 öğrenciye anket formu uygulanarak gerçekleştirilmiştir. Anket formu üç kısımdan oluşmaktadır. Birinci kısımda araştırmaya katılan öğrencilerin demografik bilgilerini belirlemeye yönelik sorular yer almaktadır. İkinci kısımda öğrencilerin gıda güvenliği bilgi düzeylerini belirlemeye yönelik soru ve ifadeler yer almaktadır. Üçüncü kısım ise gıda güvenliği, hijyen, pişirme, depolama ile ilgili davranış ve uygulamaları belirlemeye yönelik 3'lü likert tipi ifadelerden oluşmaktadır. Araştırmada 52 kriterden oluşan Gıda Güvenliği Bilgi ve Uygulamaları Değerlendirme Formu kullanılmıştır. Çalışmada elde edilen verilerin değerlendirilmesi ve tabloların oluşturulması amacıyla SSPS (Statistical Package for Social Sciences) versiyon 15 kullanılmıştır. Kategorik değişkenlerin (demografik özellikler, sorulara verilen cevapların dağılımı) sunumu için frekans ve yüzde değerler kullanılmıştır ve istatistiksel değerlendirmesi ChiSquare: Ki-kare (2) testi ile yapılmıştır. Nicel değişkenler (elde edilen bilgi ve uygulama puanları) ise verilerin ortalama, standart sapma, minimum ve maksimum değerleri ile sunulmuştur. Nicel değişkenlerin istatistiksel değerlendirmesinde ilk olarak verilerin parametrik koşulları sağlayıp sağlamadığı araştırılmıştır. Normal dağılıma uygunluk Kolmogorov-Smirnov veya Shaphiro-Wilk testi ile değerlendirilmiştir. Yapılan inceleme sonucunda verilerin parametrik koşulları sağladığı tespit edilmiştir. Elde edilen puanlar iki kategorili değişkenler (Aşçılık eğitimi alan almayan, erkek veya kız, 19 yaş veya 20 yaş, görsel ve yazılı basında gıda güvenliği ile ilgili bilgileri takip edip etmeme, gıda güvenliği konusunda bilgilerin yeterli görüp görmeme) Bağımsız Gruplarda t testi ile karşılaştırılmıştır. Bütün istatistiksel analizlerde önemlilik düzeyi olarak p<0.05 değeri kabul edilmiştir. Gıda güvenliği bilgi ve uygulamalarıyla ilgili bilgi puanları 100.00 puan üzerinden değerlendirilmiştir. Gıda güvenliği konusundaki genel bilgi sorularının ortalama puanları incelendiğinde; aşçılık programı öğrencilerinin puan ortalamaları 90.00, yüksekokul öğrencilerinin puan ortalamaları 65.30, tüm öğrencilerin bilgi puan ortalamaları ise 77.65'dir. Elde edilen bulgular incelendiğinde verilerin istatistiksel olarak anlamlı fark gösterdiği tespit edilmiştir (p<0.01). Gıda güvenliği konusundaki hijyen ile ilgili bilgi sorularının ortalama puanları incelendiğinde; aşçılık eğitimi alan öğrencilerinin puan ortalamaları 78.40, aşçılık eğitimi almayan öğrencilerin puan ortalamaları 35.10, tüm öğrencilerin bilgi puan ortalamaları 56.75'dir. Elde edilen bulgular incelendiğinde sonuçların istatistiksel olarak anlamlı fark gösterdiği tespit edilmiştir (p<0.01). Gıda güvenliği konusundaki depolama ve pişirme ile ilgili bilgi sorularının ortalama puanları incelendiğinde aşçılık eğitimi alan öğrencilerinin puan ortalamaları 73.20, aşçılık eğitimi almayan öğrencilerin puan ortalamaları 28.60 puan olup tüm öğrencilerin bilgi puan ortalamalarının ise 50.90 puan olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular incelendiğinde verilerin istatistiksel olarak anlamlı fark gösterdiği tespit edilmiştir (p<0.01). Gıda güvenliği konusunda genel bilgi, hijyen, depolama ve pişirme ile ilgili toplam bilgi sorularının ortalama puanları incelendiğinde aşçılık eğitimi alan öğrencilerinin puan ortalamaları 81.10, aşçılık eğitimi almayan öğrencilerin puan ortalamaları 44.70, tüm öğrencilerin bilgi puan ortalamaları ise 62.90'dır. Öğrencilerin vermiş oldukları cevaplar incelendiğinde bulguların istatistiksel olarak anlamlı fark gösterdiği tespit edilmiştir (p<0.01). Gıda hazırlama sırasındaki hijyen uygulamaları ile ilgili bilgi sorularının ortalama puanları incelendiğinde aşçılık eğitimi alan öğrencilerinin puan ortalamaları 92.90, aşçılık eğitimi almayan öğrencilerin puan ortalamaları 74.40, tüm öğrencilerin bilgi puan ortalamalarının ise 82.65 olduğu görülmüştür. Elde edilen bulgular incelendiğinde verilerin istatistiksel olarak anlamlı fark gösterdiği tespit edilmiştir (p<0.01). Gıda hazırlama sırasındaki depolama uygulamaları ile ilgili bilgi sorularının ortalama puanları incelendiğinde aşçılık eğitimi alan öğrencilerinin puan ortalamaları 92.20, aşçılık eğitimi almayan öğrencilerin puan ortalamaları 73.10, tüm öğrencilerin bilgi puan ortalamaları 82.65'dir. Elde edilen bulgular incelendiğinde sonuçların istatistiksel olarak anlamlı fark gösterdiği tespit edilmiştir (p<0.01). Gıda hazırlama sırasındaki pişirme ve önleme uygulamaları ile ilgili bilgi sorularının ortalama puanları incelendiğinde aşçılık eğitimi alan öğrencilerinin puan ortalamaları 90.20, aşçılık eğitimi almayan öğrencilerin puan ortalamaları 69.80, tüm öğrencilerin bilgi puan ortalamalarının 80.00'dir. Elde edilen bulgular incelendiğinde istatistiksel olarak anlamlı fark gösterdiği tespit edilmiştir (p<0.01). Gıda hazırlama sırasındaki hijyen, depolama, pişirme ve önleme uygulamaları ile ilgili toplam bilgi sorularının ortalama puanları incelendiğinde aşçılık eğitimi alan öğrencilerinin puan ortalamaları 91.40, aşçılık eğitimi almayan öğrencilerin puan ortalamaları 71.80, tüm öğrencilerin bilgi puan ortalamalarının 81.60'dır. Elde edilen bulgular incelendiğinde verilerin istatistiksel olarak anlamlı fark gösterdiği tespit edilmiştir (p<0.01). Gıda güvenliği ile ilgili bilgi ve uygulama soru ve ifadelerinin tamamının ortalama bilgi puanları incelendiğinde aşçılık eğitimi alan öğrencilerinin puan ortalamaları 86.17, aşçılık eğitimi almayan öğrencilerin puan ortalamaları 57.85, tüm öğrencilerin bilgi puan ortalamaları72.01'dir. Elde edilen bulgular incelendiğinde sonuçların istatistiksel olarak anlamlı fark gösterdiği tespit edilmiştir (p<0.01). Araştırmadan elde edilen bulgular doğrultusunda; aşçılık eğitimi alan ve almayan öğrencilerin gıda güvenliği konusundaki bilgilerinde yetersizlik ve uygulamalarında aksaklıklar olduğu tespit edilmiştir. Bu durumun aşçılık eğitimi alan öğrencilerde daha düşük olduğu tespit edilmiştir. Bilgi ve uygulama hatalarının giderilmesi için öğrencilerin yaşantılarına uygun, davranışa dönüştürülebilecek şekilde eğitim programları hazırlanmalıdır. Eğitimlerde görsel materyallerin ön plana çıkarılması ve uygulamalarla bilgilerin pekiştirilmesi, bilginin davranışa dönüştürülmesi gerekmektedir. İlköğretim döneminden itibaren müfredatlara sağlıklı beslenme, gıda güvenliği gibi dersler konulabilir, okul ve kurumlarda çeşitli uyarıcı tabelalar veya afişlerle konuya dikkat çekilebilir. Eğitimle kazanılan davranışın kalıcı olup olmadığını değerlendirmek için uzun süreli gözleme dayalı çalışmalara gereksinim duyulmaktadır. Böylece eksik noktalar görülebilir ve bu konuda önlemler ilgili bakanlıklarca alınabilir.