İlköğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin duygusal zeka, motivasyon ve örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Öğrenci: ÖZNUR TULUNAY ATEŞ

Danışman: BEKİR BULUÇ

Özet:

Bu araştırmanın amacı, ilköğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin algılarına göre, duygusal zekaları, motivasyonları ve örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkiyi saptamaktır. Araştırma, ilişkisel tarama modelindedir. Araştırma modelinde, iki bağımsız/dışsal (öğretmenlerin duygusal zekaları ve motivasyonları) biri bağımlı/içsel (örgütsel bağlılık) olmak üzere üç değişken bulunmaktadır. Araştırmanın evrenini 2013-2014 eğitim öğretim yılında Bartın ilinde resmi ilkokullarda görev yapan 536 ve ortaokulda görev yapan 626, toplamda 1162 öğretmen oluşturmaktadır. Evrene ilişkin örneklem tabakalı örnekleme tekniği kullanılarak belirlenmiştir. Örneklem için 32 ilkokulda çalışan 373 öğretmene, 27 ortaokulda çalışan 497 öğretmene anket uygulanmıştır. Bu anketlerin 636' sının geri dönüşü sağlanmıştır. Ancak 111 anket, analiz öncesi veri tarama aşamasında çıkartılmış, geriye kalan 525 anket ile asıl uygulamanın analizleri yapılmıştır. Araştırmada, veri toplama aracı olarak "Schutte Duygusal Zeka Ölçeği" (Schutte Emotional Intelligence Scales), " Küresel Motivasyon Ölçeği" (Global Motivation Scale) ve "Örgütsel Bağlılık Anketi" (The Organizational Commitment Ouestionnaire- OCQ) kullanılmıştır. Verilerin analizi için SPSS 16,0 ve LISREL 8,80 ve AMOS 22 istatistik paket programları kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlar, ilköğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin, duygusal zekalarını, motivasyonlarını ve örgütsel bağlılığı iyi düzeyde sergilediklerini göstermektedir. Ayrıca, öğretmenlerin duygusal zekaları ve örgütsel bağlılıkları, duygusal zekaları ve motivasyonları arasında pozitif yönde anlamlı düzeyde ilişki vardır. Bunların yanı sıra ilköğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerinin duygusal zekalarında medeni durumlarına göre duyguların değerlendirilmesi alt boyutunda anlamlı farklılık olduğu tespit edilmiştir. Motivasyonlarında cinsiyete göre içsel ve dışsal alt boyutunda, okulun bulunduğu yerleşim birimine göre içsel boyutunda yaşa göre de dışsal motivasyon boyutunda anlamlı farklılık tespit edilmiştir. Örgütsel bağlılıklarında ise; cinsiyete, yaşa, medeni duruma, öğrenim durumuna, mesleki kıdeme göre anlamlı düzeyde farklılık olduğu tespit edilmiştir.