Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Adem Karataş
Danışman: MEHMET AKİF SÖZER
Özet:21. yüzyılda yaşayan hiçbir insan medyadan ve oluşturduğu çevreden uzak duramamaktadır. Medya ve kitle iletişim araçları günümüz insanının her tarafını çevrelemiş durumdadır. Medyaya karşı doğru bir perspektif geliştirebilmek için bireylerin medya okuryazarı olmaları gerekmektedir. Medya okuryazarlığının önemi gelişmiş ülkeler tarafından fark edilmiştir. Gelişmiş ülkeler medya okuryazarlığını bireylere kazandırmak için okullarda medya okuryazarlık eğitim programları uygulayarak, bu alanla ilgilenen çeşitli kuruluşlar kurarak, öğretmen yetiştirme programlarına medya okuryazarlığını içeren yeni standartlar koyarak ilerleme kaydetmektedirler. Gelişmiş ülkeler bu konuya fazlasıyla önem verirken Türkiye'de öğretmen eğitimiyle ilgili bir müfredatın olmadığı görülmektedir. Bu nedenle bu araştırmanın amacı; öğretmen adaylarının medya okuryazarlık düzeylerini belirlemek, medya okuryazarlığı hakkındaki görüşlerini tespit etmek ve eğitim fakültelerinde uygulanabilecek bir medya okuryazarlığı eğitim programı tasarlamak, denemek ve değerlendirmektir. Bu araştırmada betimsel ve deneysel model kullanılmıştır. Bu araştırma öğretmen adaylarının medya okuryazarlık becerilerinin geliştirilmesi ve Türkiye'nin nitelikli insan gücüne sağlayacağı faydalardan dolayı önem arz etmektedir. Araştırmada elde edilen bulgulara göre öğretmen adaylarının medya okuryazarlık düzeyleri yeterli bir seviyede değildir. Akıllı telefonla internete bağlanma süresi arttıkça medya okuryazarlık düzeyi artmaktadır. Televizyon izlerken seçilen programın içeriği medya okuryazarlık düzeyini etkilemektedir. Haber ve haber programlarının öncelikli tercih edilmesi medya okuryazarlığına olumlu katkı sağlayarak medya okuryazarlık düzeyini yükseltirken dizileri tercih etmek düşürmektedir. Öğretmen adaylarından elde edilen bulgulara göre; televizyon izleme ve internet kullanım amacı medya okuryazarlık düzeyi için önem arz etmektedir. İnternet kullanım sıklığının yüksek olması medya okuryazarlığına olumlu katkı yapmaktadır. İnterneti bilgiye erişim ve haber alma amacıyla kullananların medya okuryazarlık düzeyi yüksek bulunmuştur. Öğretmen adaylarıyla yapılan görüşmelerde medya okuryazarlık kavramını açıklayabildikleri görülmüştür. Öğretmen adayları, bölümlerinin medya okuryazarlık seviyelerine herhangi bir katkı/fayda sağlamadığını ifade ederken, genel olarak bölümlerinde bu beceriyi temel alan bir ders olması gerektiğini ve ayrıca konferans, seminer, panel vb etkinliklerin düzenlenmesi gerektiğini belirtmişlerdir. Öğretmen adayları medya okuryazarlığını metaforla ifade ederken; ateş, ağaç, dürbün, güneş gözlüğü, göz, mikroskop, su arıtma ve süzgeç gibi birçok metafor örneği belirtmişlerdir. Araştırma sonucunda; tasarlanıp uygulanan Medya Okuryazarlığı Eğitim Programı etkili olmuş ve fayda sağlamıştır. Bu sonuç oniki haftalık program uygulanmadan önce ve sonra öntest-sontest yapılarak raporlaştırılmıştır. Bu programın tüm öğretmen yetiştirme programlarında ders olarak yer alması önerilmektedir. Ancak tek başına bir ders olarak yer alması yeterli görülmemektedir. Bunun yanında zorunlu eğitimin farklı düzeylerinde medya okuryazarlığı eğitimi sistemli bir şekilde uygulanmalıdır. Eğitim fakültesi derslikleri buna göre yapılandırılmalı, öğretim elemanları yetiştirilmeli ve MEB ile birlikte çalışmaların yapılması gerekmektedir.