Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Öğrenci: ORHAN ÇİMEN
Danışman: MELEK ÇAKMAK
Özet:Bu çalışmada öğretmen adayları ile öğretmen yetiştirme görevini yürüten öğretim elemanlarının öğretim sürecinde geribildirim kullanılmasıyla ilgili görüşlerinin betimlenmesi ve araştırmacı tarafından geliştirilen geribildirim modelinin öğretmen adaylarının motivasyon ve yansıtıcı düşünme eğilimleri üzerindeki etkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Karma yöntemle yapılan araştırma iki aşamadan oluşmaktadır. Birinci aşama durum çalışmasından, ikinci aşama ise deneysel desenden oluşmaktadır. Birinci aşamada öğretmen adayları ve öğretim elemanlarının geribildirim ile ilgili düşünceleri betimlenmiştir. Öğretim sürecinde geribildirim kullanımının önemi, etkili geribildirim özellikleri, kullanılan geribildirim türleri, faydalı bulunan geribildirim türleri ile geribildirim ile ilgili güçlü ve zayıf yönler tespit edilmiş, uygulamada karşılaşılan güçlükler betimlenen görüşler çerçevesinde belirlenmiştir. İkinci aşamada ise ilk kısımdan elde edilen sonuçlara uygun şekilde bir geribildirim modeli tasarlanarak, öğretmen eğitimi programlarından seçilen bir derste tasarlanan model uygulanmıştır. Çalışmanın birinci aşamasında katılımcıları 2014-2015 öğretim yılının bahar döneminde ODTÜ, Başkent ve Gazi Üniversitesi Eğitim Fakülteleri İlköğretim ve Yabancı Diller Eğitimi Bölümlerinde öğrenim gören üçüncü ve dördüncü sınıf öğretmen adayları ile bu bölümlerde görevli öğretim elemanları; araştırmanın ikinci aşamasında ise 2015-2016 yılı bahar döneminde Gazi Üniversitesinde Pedagojik Formasyon Programında yer alan "Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı" dersine devam eden öğretmen adayları oluşturmuştur. Araştırmada veriler geliştirilen geribildirim anketleri, yarı yapılandırılmış görüşme formları, akran geribildirimi değerlendirme formu ve kullanım izinleri alınan motivasyon ve yansıtıcı düşünme eğilimi ölçekleri ile toplanmıştır. Nitel verilerin analizinde içerik analizi, nicel verilerin analizinde ise SPSS programı kullanılmıştır. Araştırmanın birinci aşamasının sonucunda; öğretmen adaylarının geribildirimin öğrenme sürecindeki önemi ile ilgili görüşlerinin ağırlıklı olarak; eksikliklerin farkındalığı, öğrenmeye katkı ve bireysel gelişim kategorilerinde toplandığı belirlenmiştir. Adaylar, etkili geribildirimin "bireysel" olması gerektiğini ve derslerde en çok "sözlü geribildirim" aldıklarını ifade etmiştir. Öğretim elemanlarının geribildirimin öğrenme sürecindeki önemi ile ilgili görüşleri ise ağırlıklı olarak eksikliklerini fark etme, öğrenmeye katkı ve bireysel gelişim kategorilerinde toplanmıştır. Ayrıca öğretim elemanları geribildirimin açık ve anlaşılır olması gerektiğini, yapıcı geribildirimlerin daha etkili olduğunu ve derslerde en çok yazılı geribildirim verdiklerini belirtmişlerdir. Öğretim elemanları uygulamada en çok zaman yetersizliğine vurgu yapmışlardır. Araştırmanın ikinci aşaması olan deneysel desen sonuçları ise, akran ve öğretim elemanlarından alınan yazılı ve sözlü geribildirimlerin, öğretmen adaylarının derse motivasyonunu artırdığını göstermiştir. Uygulanan geribildirim modelinin, adayların yansıtıcı düşünme eğilimlerini yükselttiği, ancak bu artışın istatistiksel olarak anlamlı olmadığı belirlenmiştir. Öğretmen adayları aldıkları geribildirimlerin gelişimlerine katkı sağladığını ve yeni fikirler üretmelerinde kendilerine yardımcı olduğunu belirtmişlerdir.