Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çocuk Gelişimi ve Eğitimi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BÜŞRA KURTOĞLU KARATAŞ
Danışman: Fatma Abide Güngör Aytar
Özet:
Araştırmanın amacı; 9-11 yaş grubu öğrencilerde bilişsel duygu düzenleme stratejileri,
özsaygı ve çeşitli değişkenler (cinsiyet, yaş, okul türü, anne öğrenim durumu ve baba
öğrenim durumu) arasındaki ilişkiyi incelemektir. Bu kapsamda ilgili yaş grubunun bilişsel
duygu düzenleme stratejilerini belirleyebilmek için Garnefski ve arkadaşlarının (2007)
geliştirdiği “Cognitive Emotion Regulation Questionnaire-k (CERQ-k)”, “Bilişsel Duygu
Düzenleme Çocuk Formunun (BDD-Tç)” Türk dili ve kültürüne uyarlanması sağlanmıştır.
Araştırmada betimsel araştırma yöntemlerinden tarama modeli ve ilişkisel tarama modeli
kullanılmıştır. Çalışmanın evrenini Ankara ili Polatlı ilçesinde bulunan özel ve devlet
okullarına devam eden 9-11 yaş grubundaki öğrenciler oluşturmaktadır. Çalışmanın
örneklemi seçkisiz örnekleme yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. Çalışmanın örneklem
grubu Ankara İli Polatlı İlçesinde devlet ve özel okullarına devam eden 9-11 yaş grubunda
bulunan 558’i kız, 619’u erkek olmak üzere toplam 1177 öğrenciden oluşmaktadır.
Çalışmanın veri analizleri SPSS ve LISREL programları kullanılarak yapılmıştır. Bilişsel
duygu düzenleme Türkçe çocuk formunun geçerlik ve güvenirlik çalışmaları Doğrulayıcı
Faktör Analizi (DFA), madde toplam korelasyon analizi ve Cronbach α değerlerinin
incelenmesi ve test-tekrar test yöntemi ile sağlanmıştır. Değişkenler, bilişsel duygu
düzenleme stratejileri ve özsaygı arasındaki ilişkilerin değerlendirilmesi için, Sperman’s RHO analizi kullanılmış, iki kategorili bağımsız değişkenlerin incelenmesinde t- testi,
ikiden fazla kategorili bağımsız değişkenlerin incelenmesinde ise varyans analizi
(ANOVA) kullanılmıştır. Anlamlı çıkan ANOVA sonuçlarının ilişkili olduğu grupları
belirlemek amacıyla ise Post Hoc testlerinden Tukey testi kullanılmıştır. Çalışma bulguları;
Bilişsel Duygu Düzenleme Türkçe Çocuk Formunun alt boyutlarının geçerli ve güvenilir
olduğunu, Bilişsel Duygu Düzenleme Türkçe Çocuk Formunun alt boyutları, özsaygı
envanterinin alt boyutları ile değişkenler arasında anlamlı farkların olduğunu ortaya
koymuştur (p<.05).
Anahtar Kelimeler: Bilişsel duygu düzenleme, özsaygı, ilköğretim, orta öğretim