Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Öğrenci: YUSUF TOHMA
Danışman: MÜJDE YAŞIM AKTÜRK
Özet:Hipertiroidili hastaların iştah artışı ve kilo kaybı yaşadıkları bilinmektedir. Hipertiroidi hastalarında iştah artışı ile kalori alımında artışla beraber BMH ve dolayısıyla enerji tüketiminde artış ve hastalarda kilo kaybı oluşmaktadır. Ancak iştah artışı ve kilo kaybının mekanizması bilinmemektedir. Çalışmamızda, hipertiroidide iştah ilişkili hormonlar olan Nesfatin-1, oreksin A, NPY ve AgRP'nin periferik kan düzeyleri ve bu hormonlarla kalori alım miktarı, bazal metabolizma hızı, vücut kompozisyon ölçümleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla; bilinen bir hastalığı olmayan, yeni tanı konulmuş, 21 aşikar hipertiroidi tanısı olan (laboratuar değerleri ve klinik bulguları olan) hasta ile yaş, cinsiyet,VKİ açısından benzer 33 sağlıklı gönüllü kişi kontrol grubu olarak incelenmiştir. Hasta grubu hem tedavi öncesi, hem de tedavi sonrası ortalama 10,2 ayda ötiroidi sağlandıktan sonra değerlendirilmiştir. Bazal metabolizma hızı ölçümü için ortalama O2 tüketim kapasitesinden (VO2), dinlenme metabolizma hızı saptanmıştır. Besin tüketimi için 24 saatlik bireysel besin tüketim yöntemi kullanılmış ve bilgisayar destekli beslenme programı, beslenme bilgi sistemi kullanılarak dietle alınan kalori düzeyi hesaplanmıştır.Kanda oreksin A, Nesfatin-1, NPY, AgRP ELİSA yöntemi ile ölçülmüştür. Aşikar hipertiroidisi olan hastalarda bazal metabolizma hızı sağlıklı kontrol grubuna göre yüksek saptanmıştır. Hipertiroid hastalarda ötiroidi sağlandığında dietle kalori alım miktarında azalma, beden kitle indeksinde artış olduğu görülmüştür. Aşikar hipertiroidisi olan grupta oreksin-A düzeyi, sağlıklı kontrol grubundan belirgin olarak düşük bulunmuştur. Hasta grubu ötiroid olduğunda ölçülen oreksin-A düzeyi kontrol grubuna benzer düzeyde bulunmuştur. Aşikar hipertiroidisi olan grupta nesfatin-1 düzeyi, sağlıklı kontrol grubundan yüksek bulunmuştur, ötiroidi sağlandığında anlamlı düzeyde azalarak kontrol grubuyla benzer düzeyde saptanmıştır. Hipertiroidisi olan grupta, nöropeptid Y ve agouti related peptid düzeyleri hem ötiroid durumdaki ölçümleri, hemde sağlıklı kontrol grubu ile karşılaştırıldığında istatistiksel anlamlı farklılık izlenmemiştir. Tüm çalışma grubunda hipertiroidi tanısı olmasının, oreksin A düzeyini öngören bağımsız bir faktör olduğu ve yine tüm çalışma grubunda oreksin-A düzeyinin, BMH düzeyini öngören bağımsız bir faktör olduğu saptanmıştır. Çalışmamızda hipertiroidi ile nesfatin-1 ve oreksin A düzeyleri arasında ilişki saptanmıştır. Hipertiroidili hastalarda iştah artışı olduğu halde oreksijenik bir peptid olan oreksin-A düzeyinin düşük, anoreksijenik olan nesfatin-1 düzeyinin yüksek saptanması, hipertiroidili hastalarda iştah artışının başka mekanizmalara bağlı olabileceğini düşündürmektedir. Nesfatin-1 ve oreksin-A sadece anoreksijenik ve oreksijenik etkileri olan peptidler değildir. Hipertiroidide de görülebilen duygu durum değişiklikleri, SVT, uyku siklus bozuklukları, termogenez gibi durumların nesfatin-1 ve oreksin-A düzeyi üzerine olan etkileri gösterilmiştir. Çalışmamızda hipertiroidili hastalarda nesfatin-1 düzeyinin yüksek, oreksin-A düzeyinin düşük bulunması, belkide hipertiroidide de görülebilen bu sistemlerdeki bozukluklar ile nesfatin-1 ve oreksin-A düzeyindeki değişikliklerin ilişkili olabileceği düşüncesini akla getirmektedir. Hipertiroidili hastalarda enerji ilişkili hormonların rolü, halen tartışmaya açık ve tam olarak aydınlatılamamış bir konu olduğundan, gelecekte bu peptidlerin hem santral hem periferik düzeylerinin araştırıldığı daha kapsamlı çalışmalara ihtiyaç vardır.