Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Nuray Sümer
Danışman: MEHMET YILMAZ
Özet:Bu çalışma Gazi Güzel Sanatlar Enstitüsü Resim Anasanat Dalı'nda (GGSER) yapılmıştır. Çağdaş sanat tanımının yapıldığı tarihten günümüze, sanat akımları içerisinde, karşı olma, muhalif olma anlamlarını taşıyan karşı olgusu dilin düş evreni' olarak tanımlanan metafor kavramı üzerinden ele alınmıştır. Bu konuda öne sürülen görüşler, araştırmacının uygulama çalışmalarında - okuma, gözlemleme, inceleme gibi safhalardan süzülüp deneyimlenerek gerçekleştirilmiştir. Sanatta metafor, nesneler aracılığıyla sanatçının göstermek istediği imgeleri yeniden anlamlandırmaktır. Bu anlamlandırmayı çözümleyen, göstergebilimdir. Göstergebilimin ana kavramları olan gösteren ve gösterilen ilişkisini okumak, metaforları anlamlandırmada bize yardımcı olurken sanatın simgelerle olan bağları da düşüncenin biçimlendiği yerde ortaya çıkar. Umberto Eco, metaforu, düşüncenin biçim ile açıklanması olarak görür (Eco, 1992: 79). Kavramın zihinsel değişikliğe uğrayarak bir şeyi gösterirken başka bir şeyi imlemesi, metaforların çok katmanlı yapısıyla ilişkilidir. Düşünce, zihinde nasıl bir biçime dönüşürse sanatçı da zihnindeki tasarımını göstergelerle imgeye dönüştürür. Sanatçının nesnelerle kurduğu biçim-içerik ilişkisi diyalektik bir ilişkidir ve sanat yapıtının derinliğini oluşturur. Tezin ana örgüsü olan karşı metafor' kavramı teorik düzlemde, sosyoloji, felsefe, dil bilim ve göstergebilim gibi sosyal bilim alanındaki okumalar, çağın sanatçılarının beslendikleri tarihsel ve güncel referanslı olaylarla birlikte ele alınmıştır. Sanatçının dünyası, çağın getirdiği sosyolojik, ekonomik, politik değişimlerle birlikte şekillenerek düşünen, sorgulayan ve eyleyen sanatçı tipini doğurur. Batıda ve ülkemizde bu bağlamda sanatçıların ürettikleri pek çok yapıt, titiz bir elemeden geçirilip bireysel çalışmalarla ilişkilendirilerek sınırlandırılmıştır. Son bölüm, politik ve toplumsal bağlamda metaforik anlatımlar içeren disiplinlerarası pratiklerden oluşur. Araştırmacı, politik ve toplumsal düzlemde şekillendirdiği sanat anlayışını, resim, video, yerleştirme veya farklı araçlarla geniş bir platformda anlatabilme olanağına kavuşturmuştur. Ayrıca tez süresince okunan kitaplar, görsel deneyimler, izlenen filmler ve sanat yapıtlarının bıraktığı etkiler, düşüncelerde şekillenerek, sözün, imgede yer bulmasına olanak sağlamıştır. Metafor kavramı, yapılan uygulamalarda biçim, içerik ve teknik, dil ve dilsel çözümlemeler felsefi ve politik düzlemde anlamlandırılmaya çalışılmıştır.