ZİHİN YETERSİZLİĞİ OLAN BİREYLERE KAVRAM ÖĞRETİMİNDE SANAL GERÇEKLİK TEKNOLOJİSİ KULLANIMININ ETKİLİLİĞİ


Creative Commons License

Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2025

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: HÜSEYİN GÖKSU

Danışman: Selami Eryılmaz

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Sanal gerçeklik (VR) teknolojisi, öğrencilere gerçek dünya deneyimleri yaşatmak için kullanılan bir teknolojidir. Öğrencilere, dersleri daha iyi anlamalarına ve kalıcı öğrenmeye yardımcı olmak için kullanılmaktadır. VR, okullarda kullanıldığında, ulaşılması zor veya tehlikeli ortamlara ulaşmakta destek olacak ve öğrencilere gerçek dünya deneyimleri yaşatacak bir teknolojidir. Öğrenciler VR kullanarak fiziksel olarak uzak oldukları veya ulaşmanın maliyetli olduğu, gerçek dünyada olayları ve mekânlarını keşfedebilir, tarihi yerleri gezebilir ve gerçek dünya problemleri ile ilgili çözümler arayabilirler. Örneğin, tıp öğrencileri, VR kullanarak cerrahi işlemleri ve anatomi bilgisini pratik yapabilirler. Aynı zamanda, mühendislik öğrencileri, VR kullanarak makine tasarımı veya inşaat projelerini simüle edebilirler. Zihinsel yetersizliği olan bireyler, kavram öğreniminde büyük problem yaşamaktadırlar. Buda onların gerçek dünyaya ve sosyal hayata adaptasyonunu etkilemektedir. Bu bireylerin gerçek dünyaya adapte olmasını ve sosyal çevre edinmesi için sahip olması gereken en temel beceriler arasında yer alan kavram becerilerinin öğretilmesi bu yüzden önem arz etmektedir. Bu amaçlar doğrultusunda oluşturulacak sanal gerçeklik ile öğrencilere belirli kavramların öğretilmesi için sıralı adımları takip edecek ve öğrencinin tepkilerini değerlendirecektir. İlk aşamada az ve çok kavramı, gibi en temel kavramlardan başlanacak. Bu çalışmadaki bir diğer amaç özel eğitime ihtiyaç duyan bireye istediği oranda tekrar yapabilme olanağı sağlamaktır. Buna ek olarak her bir öğrencinin seviyesinin farklı olduğunu kabul edip, tasarlanacak olan sanal gerçeklik uygulaması öğrencinin hızına bağlı olarak ilerleyecek. Bu çalışmada tek denekli araştırma yöntemi kullanılmıştır, tek denekli araştırmalar zihin yetersizliği olan bireyler ile ilgili çalışmalarda sıklıkla kullanılan bir yöntemdir. Bunun en büyük nedeni, eşit seviyede zihin engelli bireye ulaşmadaki zorluklardır. Bu çalışma için geliştirilen uygulamanın geliştirilmesi için unity programı kullanılmıştır. Unity, oyun ve interaktif içerik geliştirme süreçlerini desteklemek amacıyla tasarlanmış, çok popüler ve geniş çapta benimsenmiş bir oyun motorudur. Araştırma sonucuna toplanan ve analizi yapılan veriler ışığında, sanal gerçeklik teknolojisinin, hafif düzeyli zihinsel yetersizliği olan bireylerin akademik başarısını artırmada etkili olduğu görülmektedir. Eğitim oturumları süresince her kavramın öğretilmesinde, her aşamanın sonucunda yapılan testler hem de uygulamanın sonunda gerçekleştirilen eğitim oturumlarını sonucunda öğretmen ile yapılan görüşmelerden, sanal gerçeklik uygulamasının hafif düzeyli zihinsel engelli bireylerin akademik başarısını artırdığı belirlenmiştir. Uygulama içerisinde hem ses hem de görsel öğelerden yararlanılması hem de uygulama içerisinde öğrencinin aktif bir şekilde yer almasının sağlanması, öğrenciye sorular sorulup aktif katılımının sağlanması, öğrencinin zorlandığı zamanlarda öğrenciye ipucu verilmesi bu sonucun ortaya çıkmasında etkili olduğu söylenebilir.