Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Yasin GÜNLÜ
Danışman: Salih Çakmak
Özet:
Bu çalışmada, Baba Eğitim Programının, araştırmaya katılan babaların, kişisel bakım becerilerini öğretme basamaklarını uygulama düzeylerinde etkili olup olmadığı araştırılmış, otizm spektrum bozukluğu olan bireylerin, babaları tarafından kendilerine öğretilen kişisel bakım becerilerini gerçekleştirme düzeylerini ve gerçekleştirdikleri becerileri sürdürme düzeylerindeki etkisi incelenmiş ve programa katılan otizm spektrum bozukluğu olan bireylerin anne ve babalarının araştırma sürecine ve etkililiğine ilişkin görüşleri belirlenmiştir. Bu amaç doğrultusunda araştırmanın iki bağımlı değişkeni bulunmaktadır. Birinci bağımlı değişken, “araştırmaya katılan babaların kişisel bakım becerilerini öğretme basamaklarını uygulama düzeyleri”, ikinci bağımlı değişken ise “otizm spektrum bozukluğu olan çocukların, babaları tarafından kendilerine öğretilen kişisel bakım becerilerini gerçekleştirme düzeyleri ve gerçekleştirdikleri becerileri sürdürme düzeyleridir”. Araştırmanın bağımsız değişkeni ise Baba Eğitim Programıdır. Dolayısıyla çalışma iki deney sürecinde gerçekleştirilmiştir. İlk deney sürecine otizm spektrum bozukluğu olan çocuğa sahip üç baba katılırken, ikinci deney sürecine aynı babaların çocukları katılmıştır. Çalışmanın birinci deney süreci, denekler arası yoklama evreli çoklu yoklama desenine göre ikinci deney süreci beceriler arası çoklu yoklama desenine göre planlanmıştır. Araştırmada, babalara otizm spektrum bozukluğu olan çocuklarına kişisel bakım becerilerini öğretme basamaklarını uygulayabilmeleri amacıyla video film destekli “Baba Eğitim Programı” geliştirilmiştir. Geliştirilen program beş oturumda babalara uygulanmış ve babalar ölçütü karşıladıktan sonra, çocuklarına “tıraş makinesi kullanarak sakal tıraşı olma, banyo jileti kullanarak koltuk altı temizliği yapma ve tüy dökücü krem kullanarak genital bölge temizliği yapma” kişisel bakım becerilerini öğretmişlerdir. Çalışma sonucunda, baba eğitim programının, çalışmaya katılan babaların, çocuklarına kişisel bakım becerilerini öğretme basamaklarını uygulamalarında etkili olduğu, otizm spektrum bozukluğu olan bireylerin, babaları tarafından kendilerine öğretilen kişisel bakım becerilerini gerçekleştirebildikleri ve sürdürebildikleri görülmüştür. Bununla birlikte programa katılan otizm spektrum bozukluğu olan bireylerin anne ve babalarının araştırma sürecine ve etkililiğine ilişkin görüşlerinin olumlu olduğu belirlenmiştir. Elde edilen bulgular doğrultusunda veriler, alan yazın ile ilişkilendirilerek tartışılmış ve bazı önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Kelimeler : Baba eğitim programı, Kişisel bakım becerileri, Öz bakım Becerileri, Aile Eğitimi, Otizm spektrum bozukluğu, Özel eğitim