Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı , Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: PELİN ÖZKAN KÖSE
Danışman: Ferda Gürgan Öztürk
Özet:
Araştırmaya, keman eğitiminde hicaz makamında aksak ölçülü türküleri seslendirirken karşılaşılan zorlukların makamsal dizi ve yay çalışmalarıyla çözümlenebileceği görüşüyle başlanmıştır. Bu amaçla, Geleneksel Türk Halk Müziği türkülerinin makam dizileri, ritimsel özellikleri, çalma teknikleri ile ölçüleri bakımından, keman eğitiminde ne gibi güçlükler yaratabileceği ve bu güçlükleri gidermek amacıyla ne tür çalışmalar yapılabileceği sorularına cevaplar aranmıştır. Araştırmada, TRT Geleneksel Türk Halk Müziği repertuarı incelenerek, aksak ölçülü ve hicaz makamındaki türküler tespit edilmiş ve keman eğitiminde kullanılmak üzere düzenlenmiştir. Düzenlenen türkülerdeki çalma teknikleri, türkülerin ritimsel ve makamsal yapısı ile ses aralıklarına göre, makamsal dizi ve yay çalışmaları hazırlanmıştır. Sağ El Teknikleri, Sol El Teknikleri, Ölçü ve Ölçü Dizilimleri ile Ritimsel Unsurları kapsayan makamsal dizi ve yay çalışmalarının, öğrencilerin keman çalma becerileri üzerindeki etkileri gözlenmiş ve değerlendirilmiştir. Çalışma grubu 3 deney ve 3 kontrol grubu öğrencisinden (n=6) oluşturulmuştur. Deneysel işleme katılan deney ve kontrol grubu öğrencilerinin çalgı performansları “Keman Eğitiminde Aksak Ölçülü ve Hicaz Makamındaki Türkülerin Seslendirilmesine Yönelik Performans Değerlendirme Formu” kullanılarak saptanmıştır. Son test eşleştirilmiş kontrol gruplu desenin kullanıldığı araştırma verilerinin analizinde Windows Excel ve SPPS 20.0 yazılımlarıyla R programla dilinden faydalanılmıştır. Deney ve kontrol grubundaki öğrencilerin puanları arasında
anlamlı fark olup olmadığını belirlemek için parametrik olmayan testlerden Wilcoxon sıra toplamları testi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre deneysel işlem, öğrencilerin hicaz makamındaki aksak ölçülü türküleri seslendirme düzeyini “Sağ El Teknikleri, Sol El Teknikleri, Ölçü ve Ölçü Dizilimleri ile Ritimsel Unsurlar” bakımından olumlu biçimde etkilemiştir. Çalgı (keman) eğitiminde, makamsal dizi ve yay çalışmalarının türküleri seslendirmedeki başarıyı arttıracağı düşüncesi ile uluslararası keman metotlarının yanında Geleneksel Türk Halk Müziği türkülerinin makam, ölçü-ölçü dizilimi ile ritimsel özelliklerini içeren metodik çalışmaların da keman eğitiminde kullanılması önerilmiştir.
Anahtar Kelimeler : Keman Eğitimi, Aksak Ölçüler, Hicaz Makamı, Hicaz Türküler, Makamsal Dizi ve Yay Çalışmaları