DIN 1.2312 kalıp çeliğinin delinmesinde kesme kuvvetleri ve yüzey pürüzlülüğünün incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Öğrenci: TUĞÇE YÜKSEL

Danışman: İHSAN KORKUT

Özet:

Mühendislik faaliyetlerinin sürdürüldüğü bütün alanlarda emniyetli bir çalışma ortamının gerçekleştirilmesi, üretilecek ürün ve sistemin uzun ömürlü, kaliteli ve ekonomik olabilmesi için kesici takım ve tezgâhları etkileyen kuvvetlerin önemi son derece fazladır. En uygun kesme parametrelerinin belirlenebilmesi için kesme kuvveti değerlerinin bilinmesi gerekir. Bu nedenle kuvvetlerin ölçülüp, deneysel olarak analiz edilmesi önemlidir. Bu çalışmada, sanayide plastik enjeksiyon kalıplarında, basınçlı döküm ve yüksek basınç altında şekillendirme kalıpları vb. alanlarda yaygın olarak kullanılan AISI P20+S (DIN 1.2312) kalıp çeliğinin delinebilirliği incelenmiştir. Bu araştırma kapsamında AISI P20+Snin delinebilirliği deneysel çalışmalarla ortaya konulmuştur. Delme işlemi iki farklı uç açısına sahip (118°-135°), 8 mm çapında, TiN kaplamalı ve kaplamasız HSS matkaplarla gerçekleştirilmiştir. Delme esnasında oluşan kesme kuvvetleri ve yüzey pürüzlülükleri incelenmiştir. Deneyler, kuru işleme şartlarında dört farklı kesme hızı (6, 8, 10, 12 m/dak) ve üç ilerleme miktarında (0,1; 0,15; 0,125 mm/dev) gerçekleştirilmiştir. Deneysel çalışmaların sonucunda elde edilen veriler ışığında önemli bir izlenebilirlik kriteri olan ilerleme kuvveti ve tork ölçülmüştür. Seçilen parametrelerin ilerleme kuvvetleri, tork ve yüzey pürüzlülüğü, kesici uç aşınması üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Yapılan çalışmalar sonucunda artan ilerleme miktarı ile kesme kuvvetlerin arttığı ve artan uç açısının kesme kuvvetleri düşürdüğü görülmüştür. Ayrıca TiN, kaplama delme esnasında moment ve kesme kuvvetleri değerlerinin düşmesinde ve kesici takımdaki aşınmayı önlemede önemli bir rol oynamıştır.