Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Temel Tıp Bilimleri, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: HALE GÖK DAĞIDIR
Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Neslihan Bukan
Eş Danışman: Meltem Bahçelioğlu
Özet:
Bu tez çalışmasında otizm hayvan modelinde çift taraflı transkutanöz auricular vagus sinir stimülasyonu yaparak nöroinflamasyon hakkında bilgi elde etmek amaçlanmıştır. Otizm modeli, C57BL/6 gebe farelere embriyonik dönemin 12,5'inci gününde valproik asit uygulayarak gerçekleştirilmiştir. OFT, EPM, MCT, TCT olmak üzere 4 farklı davranış deneyi ile de hayvanların davranış deneyleri sağlanmıştır. Çalışma için 3 grup oluşturulmuştur; Kronik Otistik Transcutanöz Auricular Stimülasyon Grubu (KOTASG), Kronik Otistik Kontrol Grubu (KOKG), Kronik Sağlıklı Kontrol Grubu (KSKG). Her grupta 8 dişi 8 erkek fare olmak üzere 16 fare yer almıştır (N=48). KOTASG grubuna genel anestezi altında transaurikular vagus sinir sitimulasyonu uygulanmıştır. Üç grubunda kan ve beyin dokularını kullanarak, pro-inflamatuar ve anti-inflamatuar sitokinler ELİSA yöntemi ile incelenmiştir. Kanlarda IL 1 Beta, IL 6, IL 10, IL 22, TNF-alfa ve beyin dokularında NLRP3 düzeylerine bakılmıştır. TNF-alfa parametresi tüm denekleri cinsiyete göre kıyasladığımızda dişiler ve erkekler arasında anlamlı olarak farklı bulunmuştur (p<0,05), IL10 ve IL22 kanda, NLRP 3 parametresi beyin dokusunda gruplar arasında anlamlı olarak farklı bulunmuştur (p<0,05). Otizmin altında yatan mekanizmalar henüz yeterince aydınlatılmadığı için şu anda davranışsal kriterlere göre teşhis edilmektedir. Erken teşhis kritiktir bu nedenle biyobelirteç keşfi büyük önem taşımaktadır. İnflamasyon otizmin hem etiyolojisinde hem de potansiyel biyobelirteçlerinde önemli bir yere sahiptir. Vagus siniri onuncu ve en uzun kranial sinirdir, bu sinirin stimulasyonu otizmde terapötik bir hedef olarak umut vaadetmektedir. İnsidansı hızla artan bu nörogelişimsel bozukluğu daha iyi anlamak, erken teşhisini sağlamak, biyobelirteç bulmak ve tedavi yöntemleri geliştirebilmek için yeni çalışmaların yapılması büyük öneme sahiptir. Çalışmamız vagus sinir sitimulasyonunun sitokinlere etkileri ve otizm ve inflamasyon ilişkisi konusunda bilim dünyasına veri sağlamıştır, bu nedenle ileride bu alanda gerçekleştirilecek çalışmalara ışık tutacağını düşünmekteyiz.