Fizik Öğretmen Adaylarının Elektrik Alan Çizgileri Hakkındaki Bilgilerinin Çizim Yöntemiyle Araştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Fizik Eğitimi Bilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Kübra Kelleci

Danışman: Pervin Ünlü Yavaş

Özet:

Bu çalışmanın amacı, fizik öğretmen adaylarının elektrik alan çizgileri hakkındaki bilgilerini çizim yöntemi ile araştırmaktır. Çalışma nitel araştırma yöntemlerine uygun olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın katılımcıları devlet üniversitesinde öğrenim gören ve elektrik alan çizgileri konusunu derslerinde görmüş olan 27 fizik öğretmen adayıdır. Veri toplama için Elektrik Alan Çizgileri Ölçeği hazırlanmıştır. Elektrik alan çizgileri, elektrik alan desenlerinin görselleştirilmesi için kullanılan iyi bir modeldir. Elektrik Alan Çizgileri Ölçeği, katılımcıların bilgilerini çizim yöntemi ile ölçmek üzere tasarlanmıştır. Ölçek, ‘elektrik alan çizgilerinin pozitif yükten çıkacak şekilde çizilmesi, elektrik alan çizgilerinin negatif yüke girecek şekilde çizilmesi, elektrik alan çizgilerinin sıklığının yük miktarı ile orantılı olması, elektrik alan çizgilerinin kesişmeden çizilmesi, elektrik alanın büyük olduğu yerlerde elektrik alan çizgilerinin sık çizilmesi ve elektrik alan çizgilerine herhangi bir noktadaki teğetin o noktadaki elektrik alanı göstermesi’ kurallarını kapsayacak şekilde hazırlanmıştır. Ölçek hazırlandıktan sonra 7 uzmandan görüş alınmış ve bu görüşler doğrultusunda düzeltmeler yapılmıştır. Ölçek dört bölümden oluşmaktadır. İlk iki bölümde, katılımcıların elektrik alan çizgilerini çizecekleri farklı durumlar verilmiştir. Üçüncü bölümde, katılımcılardan elektrik alan vektörünü çizerek büyüklük sıralaması yapmaları istenmiştir. Dördüncü bölümde, hatalı elektrik alan çizimleri verilmiş ve katılımcıların çizimlerdeki hataları bulmaları ve hataları açıklamaları istenmiştir. Verilerin analizi betimsel analize uygun olarak yapılmıştır. Her bir kural tema olarak ele alınmış ve bu temalara uygun olacak şekilde veriler kodlanmıştır. Katılımcıların çizimlerinde doğru olanlara 1 puan, yanlış olanlara ise 0 puan verilmiştir. Böylece katılımcıların başarı durumları belirlenmiştir. Çizimlerin puanlandırılması iki uzman ile paralel yapılarak puanlayıcı güvenirliği sağlanmıştır. Katılımcıların çizimlerinden aldığı puanlar kurallara göre farklılık göstermektedir. Pozitif ve negatif yükler için elektrik alan çizgilerini çizmede ve elektrik alan çizgilerinin kesişmediğini göstermede yüksek başarı görülmüştür. Elektrik alan çizgilerinin elektrik alan şiddeti ile orantılı çizilmesindeki başarının ise orta seviyede olduğu tespit edilmiştir. Katılımcıların, elektrik alanın herhangi bir noktasındaki elektrik alan vektörünü göstermedeki başarılarının düşük olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler : Elektrik alan çizgileri, elektrik alan vektörü, çizim yöntemi