Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Burcu ALTUNOĞLU
Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Gül Didem Batur Sir
Eş Danışman: Durdu Hakan Utku
Özet:
Artan dünya nüfusu ile birlikte üretim ve tüketim sektörlerinin faaliyetlerindeki artışlar iklim üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Bu faaliyetler, sera gazlarının atmosferik konsantrasyonlarını artıran ve sera etkisini güçlendiren geleneksel enerji kaynaklarına dayanmaktadır. Sera gazlarının atmosferik seviyelerindeki artışlar küresel ısınma olarak bilinen olumsuz bir etki yaratmaktadır. Bu bağlamda, geleneksel enerji kaynaklarına alternatif olarak yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelik dünya çapında bir eğilim söz konusudur. Yenilenebilir enerji kaynakları, çevresel etkileri en aza indirerek sürdürülebilir bir enerji arzı sağlama potansiyeline sahiptir. Ayrıca yerli kaynaklar oldukları için enerjide dışa bağımlılığı azaltmakta, yerel ekonomiyi desteklemekte ve istihdamı artırmaktadır. Bu nedenle, yenilenebilir enerji kaynakları toplumda yaygın olarak kabul görmekte ve desteklenmektedir. Bu tezde, yenilenebilir enerji portföyü oluşturulmuştur. Oluşturulan portföy için planlama dönemi olarak 2024 – 2050 yılları arası belirlenmiştir. Enerji portföyünün temel amacı, yenilenebilir enerji kullanımını artırarak düşük CO2 salınımını sağlayan bir optimal enerji yatırım planı oluşturmaktır. Bu kapsamda, geliştirilen çok amaçlı karma tam sayılı matematiksel modelin gerçek verilerle bir uygulaması yapılarak, 2024 2050 yılları arasında, mevcut enerji santrallerine ilave inşa edilmesine ihtiyaç bulunan yenilenebilir enerji santrallerini belirleyen bir optimal enerji yatırım planı elde edilmiştir. Önerilen modelde yenilenebilir enerji santrallerinin kurulum ve işletme maliyetleri, elektrik üretim maliyeti ve CO2 salınım vergisini içeren maliyet fonksiyonunun minimum yapılması ve yeni açılacak enerji santrallerinin mevcut santrallere ve şehir merkezlerine uzaklığı maksimum yapılması amaçlanmaktadır. Modelin, karar vericilerin çevresel etkileri en aza indiren, sürdürülebilir bir enerji arzı sağlayan enerji portföyü belirlemelerine olanak sağlayabileceği; ülkelerin enerji üretim ve tüketimine yön veren politika ve stratejilerin belirlenmesine katkı sağlayabileceği değerlendirilmektedir.
Anahtar Kelimeler : Enerji Portföyü, Yenilenebilir Enerji, Düşük CO2 Salınımı, Optimizasyon