55 numaralı Mufassal Defter'e göre XVI. yüzyıl sonlarında Prizren


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Öğrenci: HANİFE ALACA

Danışman: YASEMİN DEMİRCAN

Özet:

Osmanlı hâkimiyeti altında bulunmuş bölgelerin sosyo-ekonomik yapısını ortaya koyan en önemli kaynaklardan biri tahrir defterleridir. Prizren sancağına ait 55 numaralı mufassal tahrir defterinden istifade edilerek sancağın XVI. yüzyılın sonlarındaki sosyo-ekonomik durumu ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu çalışmada, Rumeli eyaleti hakkında genel bilgi verilerek, Prizren Sancağı'nın coğrafi konumu ve Prizren'in eski çağlardan başlayarak 16. yüzyıl sonuna kadar tarihçesi anlatılmıştır. Daha sonraki tahrir defterlerinin tanımı ve Prizren tahrir defterleri ayrıntılı bir şekilde ele alınmıştır.Tahrir defteri içerisinde sancağa ait istatistikî veriler elde edilerek tablolara dönüştürülmüş ve bu çerçevede belli başlıklar hâlinde değerlendirmeye çalışılmıştır.1590 tarihli defter üç bölüm hâlinde incelenmiştir. Birinci bölümde, idarî yapı incelenmiştir. İdarî yapıda sancak idaresi ve sancak idarecileri olmak üzere iki başlık altında tasnif edilmiştir.İkinci bölümde iktisadî hayat incelenmiştir. Bu bölüm; ziraî üretim, vergiler, para ve fiyatlar olmak üzere üç kısma ayrılarak, ayrı ayrı değerlendirmeye tâbi tutulmuştur.Üçüncü bölümde ise, demografik yapı ve vakıflar incelenmiştir. Sonuç olarak, 1590 tarihine göre Prizren Sancağı'nın idarî, nüfus ve toprak yapısı ile ilgili geniş bir tablo hazırlanarak ekte sunulmuştur. Bu bilgiler dâhilinde 1590 yılında Prizren Sancağı'nın sosyo-ekonomik yapısı hakkında veriler ortaya çıkarılmıştır.