Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Şehir ve Bölge Planlama, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Merve Akın
Danışman: Burcu Halide Özüduru
Özet:
Sürdürülebilir
hareketlilik ve ulaşım günümüzde hem insanların sağlığı, hem de gezegenin
tüketim sınırlarının aşılmaması için kent planlamasında öne çıkan
kavramlardandır. Bu hedefle kentsel ulaşımın özellikle çevre dostu motorsuz ve
mobilitesi yüksek araçlarla sağlanması; verilen hizmet ve ulaşım altyapısı
kurulması çok önemlidir. Bu çalışma, sürdürülebilir hareketlilik kapsamında
motorsuz ve mobilitesi yüksek ulaşım araçlarından olan bisikletin gerekli altyapı
yeterlilikleri açısından kullanıcı davranışı ve memnuniyetini ortaya koymayı
amaçlamaktadır. Böylece, motorsuz taşıt kullanımının arttırılması konusunda
gerekli kentsel altyapı yatırımlarının kullanıcı odaklı ve hedefe yönelik olması
sağlanabilecektir. Bu doğrultuda çalışma alanı olarak Ankara seçilmiştir.
Ankara kentinin çalışma alanı olarak seçilmesinin nedeni, Ankara’nın özellikle
son yıllarda bisiklet kullanımını arttırmaya yönelik altyapı sağlama ve
bisiklet kullanımının yaşayanlar arasında da özendirme çalışmalarının
desteklenmesi yönünde çeşitli çalışmalar yapılıyor olmasıdır. Çalışma kapsamında
bisiklet kullanıcı profilini, rekreasyon dışında ulaşım amaçlı araç kullanım
tercihlerini (iş-okul), bisikleti rekreatif alanlar dışında kullanma ya da
kullanmama nedenlerini saptamak ve bisiklet altyapı sorunlarını (bisiklet yolu,
bisiklet parkı), güven sorunlarını (sürüş güvenliği, maddi güvenlik) ve konfor
beklentilerini ortaya çıkarmak amacıyla, bisiklet kullanıcıları örneklem grubunu
oluşturacak biçimde anket uygulaması ile veri toplanmıştır. Elde edilen
bulgular ışığında Ankara’daki bisiklet kullanıcılarının ulaşım davranışları,
memnuniyet seviyesi, kent çevresinden beklentileri ve kullanıcı olarak
önerileri hususlarında değerlendirme yapılmıştır. Daha sonra bu çalışma, mevcut
ulaşım modeline motorsuz ulaşım modlarından biri olarak bisikletin adapte
edilmesi, mevcut hareketlilik kalıplarının ve aktivitelerinin analizi,
adaptasyona engel olan bariyerlerin belirlenmesi ve kullanıcı beklentilerine
paralel önerilerin geliştirilmesi için Ankara kenti özelinde sürdürülebilir
hareketlilik ilkeleri kapsamında bisiklet altyapı önerileri ile
pekiştirilmiştir. Araştırma bulguları ile bisiklet kullanıcılarının profili ve
eğilimleri saptanarak kentsel altyapının bisiklete binme davranışını nasıl
etkilediği Ankara çalışma alanı üzerinden açıklanmaktadır. Böylece, kentsel
altyapının motorsuz taşıtların kullanımını arttırmada etkili olduğu kentsel
strateji ve politikalarının nasıl oluşturulabileceği tartışılarak Ankara özelindeki
altyapı ve planlama çalışmaları ile bütünleşmiş bir sürdürülebilir hareketlilik
yaklaşımının ilkeleri ortaya konulmuş olacaktır.