Polygala anatolica boiss. et heldr. bitkisinin fitoterapi açısındandeğerlendirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Öğrenci: AYTEN İPEK

Danışman: ESRA AKKOL

Özet:

Polygala türleri (Polygalaceae) dünyada geleneksel tıpta olduğu kadar Türk halk tababetinde de iltihap ve ağrı dahil çeşitli rahatsızlıkların tedavisinde kullanılmaktadır. P. anatolica Boiss. et Heldr. Bitkisinin toprak üstü kısımları Afyon, Kütahya, Denizli, Muğla ve Aydın da dekoksiyonu halinde iltihap dindirici olarak, Uşak ve çevresinde balgam söktürücü, göğüs yumuşatıcı, anne sütünü arttırıcı, idrar söktürücüve terletici olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada, çeşitli in vivo modeller kullanılarak bitkinin anti-enflamatuvar ve analjezik aktivitesinin değerlendirilmesi, biyolojik aktivite ile yönlendirilen fraksiyonlama (BAYF) teknikleri ile aktif bileşen(ler) in belirlenmesi amaçlanmıştır. Türkiye de yaygın olarak bulunan türlerden bir olan P. anatolica bitkisinin toprak üstü ve kök kısımlarının anti-enflamatuvar etkisinin araştırılması amacıyla n-hekzan, etilasetat ve etanollü ekstreler hazırlanmış ve bu ekstrelerden toprak üstü kısımlardan hazırlanan etanollü ekstre BAYF işlemine tabi tutulmuştur. Hazırlanan ekstre ve fraksiyonların anti-enflamatuvar aktivitesinin tespit edilmesi amacıyla çeşitli anti-enflamatuvar aktivite modelleri (Serotonin ödemi, Whittle yöntemi, PGE2 ile oluşturulan ödem, karagenin ödemi) ve analjezik aktivitenin tespiti amacıyla p-benzokinon-nedenli ağrı testi uygulanmıştır. Toprak üstü kısımlardan hazırlanan etanollü ekstre ve bu ekstreden elde edilen saponozit ve flavonoit fraksiyonlarının uygulanan anti-enflamatuvar aktivite deneylerinde etkili olduğu tespit edilmiştir