Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: CEMİL YAVUZ
Danışman: AYDIN ŞIK
Özet:Bir ürün veya durumun anlamlandırılarak, kavrama eyleminin gerçekleşmesinde algı önemli bir faktördür. Kullanıcıların bir ürünü algılamasında duyuların önemli bir rolü olduğu düşünüldüğünde, birden fazla duyuya hitap eden ürünlerle olan etkileşimin çok boyutlu bir eksende gerçekleşmesi, kullanıcı deneyimini etkileyecektir. Bu çalışma kapsamında tasarlanan eğitsel oyuncakta ses faktörünün tasarım elemanı olarak kullanılmasıyla, çocuk-oyuncak etkileşimi görsel ve işitsel öğelerle desteklenerek, eğitsel oyuncağın çocuk üzerindeki öğretici etkisinin güçlendirilmesi hedeflenmiştir. Her bir aşama kendi içerisinde farklı araştırmaları barındırmakla birlikte, çalışma genel anlamda üç aşamada gerçekleştirilmiştir. İlk aşama, yapılacak tasarımın özelliklerini belirlemek adına durum analizlerinin yapıldığı aşamadır. İkinci aşama, ilk aşamada elde edilen veriler doğrultusunda eğitsel oyuncağın tasarlanarak prototip üretiminin yapıldığı tasarım ve ürün geliştirme aşamasıdır. Çalışmanın üçüncü ve son aşaması ise tasarlanan oyuncağın, hedeflenen kavram gelişimini destekleyip desteklemediğinin ölçüldüğü test aşamasıdır. Okul öncesi öğretmenleriyle yapılan anketlerde öğretiminde zorlanılan kavramlardan biri olarak belirtilen yön-mekânda konum kavramının öğretimine yönelik dört oyundan oluşan “KATMAN” isimli oyuncak tasarımı geliştirilmiştir. Tasarlanan eğitsel oyuncağın, okul öncesi çocukların kavram gelişimleri üzerindeki etkisini incelemek amacıyla deneysel desenlerden ön test-son test kontrol gruplu model kullanılmıştır. Tasarlanan oyuncakla 48-60 ay aralığındaki okul öncesi eğitime devam eden 79 erkek, 69 kız olmak üzere toplam 148 çocuktan oluşan (5 deney grubu, 5 kontrol grubu) örneklem grubu ile çalışma yürütülmüştür. Çocukların kavram öğrenim düzeylerini belirlemek amacıyla veri toplama aracı olarak kavram gelişim testi, çocukların tasarlanan oyuncakla ilgili görüşlerinin alınması için de yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. İstatistiksel analizlerle elde edilen bulgularda geliştirilen eğitsel oyuncağın, okul öncesi dönemdeki çocukların yön-mekânda konum kavram öğrenim düzeylerinin artmasına katkıda bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır.