Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, BİYOKİMYA (ECZ) ANA BİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Kader Kübra DEMİRDÖĞEN
Danışman: Aymelek Gönenç
Özet:
Dünyada kadınlar arasında en sık görülen kanser tipi olan meme kanserinin oluşumunda etkili olan faktörlerden biri de bozulmuş apopitoz mekanizmasıdır. Ekstrensek apopitotik yolak elemanlarından TNF ilişkili apopitoz indükleyici ligand (TRAIL), onun reseptörleri olan DR4 ve DR5’in düzeylerinde meydana gelen değişiklikler kanserin prognozu ile ilişkilendirilmektedir. YKL-40 ve ürokinaz tipi plazminojen aktivatör reseptörü (uPAR) antiapopitotik aktivite gösteren proteinler iken CCL5 ise kanserde mikroçevre oluşumunu tetikleyen kemokinlerdendir. Bu tez kapsamında meme kanseri hastalarında serum sTRAIL, DR4, DR5, uPAR, CCL5 ve YKL-40 düzeyleri ELISA kitleri kullanılarak ölçülmüştür. Çalışma grubunu Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Genel Cerrahi ABD servisinde yeni tanı almış ve tedavi almamış 62 meme kanserli hasta ve 62 sağlıklı birey oluşturmuştur. Meme kanserli hastalarda TRAIL reseptörleri olan DR4 ve DR5 düzeyleri artış gösterirken (sırasıyla p<0,05, p<0,01 p>0,05), TRAIL açısından iki grup arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Serum uPAR ve YKL-40 düzeyleri hasta grubunda kontrol grubuna göre anlamlı derecede düşük bulunmuştur(sırasıyla p<0,01, p<0,01). CCL5 düzeylerine göre hasta ve kontrol grupları arasında farklılık bulunmazken, Grade 3 hastalarda Grade 1 hastalara göre daha düşük bulunmuştur (p<0,05). Meme kanserli hastalarda ve sağlıklı kontrollerde TRAIL düzeyleri ile DR5 düzeyleri arasında doğrusal bir ilişki bulunmuştur. Meme kanserinde DR4 ve DR5 düzeylerindeki artışın ölüm reseptörü aracılı apopitozun indüklendiği kompansatuvar bir mekanizma olabileceği düşünülmektedir. Metastatik meme kanserini de içeren TRAIL ve reseptör ekspresyonlarının yapılacağı klinik çalışmalarla bu yolağın kanser oluşum mekanizmasındaki etkisi aydınlatılabilecektir.
Anahtar Kelimeler
: Apopitoz, sTRAIL, TRAIL reseptörleri, kemokinler, meme
kanseri