Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Öğrenci: FATİH FURKAN YILMAZ
Danışman: ÖZKAN MURAT DOĞAN
Özet:Bu çalışmada Türkiye'nin ilk ve tek doğal soda külü üreticisi olan Eti Soda AŞ'nin nihai atıklarının içerdiği değerli sodyum karbonat (Na2CO3) minerallerinin sodyum klorür safsızlıklarından arındırılarak kristallendirilmesi amaçlanmıştır. Deneyler neticesinde düşük kristallendirme sıcaklığına sahip Na2CO3.10H2O elde edilerek safsızlıkların bertarafı hedeflenmiştir. Çalışma kapsamında atık barajlarına bir daha kullanılmamak üzere gönderilen tesis atık çözeltisi numuneleri alınmış ve basınç, çözelti giriş sıcaklığı, kristallendirme sıcaklığı ve yoğunluk parametreleri kullanılarak deneyler gerçekleştirilmiştir. Basınç parametresi tesis içinde hali hazırda faal olan sodyum karbonat dekahidrat kristalizatörünün çalışma basıncı olan 200 mbar ve atmosfer basıncı olan 1 atm şartlarında olmak üzere iki farklı değerde kullanılmıştır. Kristallendirme sıcaklığı ise sodyum karbonatın (Na2CO3) hidratlı bileşikleri ve çözünme eğrileri incelenerek 10-20°C'de kullanılmıştır. Çözelti giriş sıcaklığı yine tesis dekahidrat kristalizatörü giriş sıcaklığı göz önünde bulundurularak 70-80-90°C'de seçilmiştir. Atık çözeltinin yoğunluğu ise 1320-1365 kg/m3 olarak alınmıştır. Parametrik deneylerin neticesinde atık barajına 40 m3/s olarak gönderilen içerisinde kütlece %18 Na2CO3 ve %6 NaCl bulunan çözeltinin kristallendirilip tesise giriş çözeltisi ile karıştırıldığında geri kazanımın sağlanabileceği görülmüştür.