Yazma etkinlikleriyle bütünleştirilmiş kelime öğretiminin kelime öğrenme, hatırlama ve farkındalığına etkisi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: TAHİR TAĞA

Danışman: İHSAN KALENDEROĞLU

Özet:

Bu araştırmada, yazma etkinlikleriyle bütünleştirilmiş kelime öğretiminin kelime öğrenme, hatırlama ve farkındalığına etkisini belirlemek amaçlanmıştır. Araştırma, nicel ve nitel yöntemlerin bir arada kullanıldığı sıralı açıklayıcı karma yöntem desenine göre tasarlanmıştır. Araştırmanın nicel aşamasında ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel model kullanılmıştır. Nicel aşamanın çalışma grubunu iki deney ve bir kontrol grubunda bulunan toplam 76 yedinci sınıf öğrencisi oluşturmuştur. Türkçe ders kitabındaki metinlerden hareketle belirlenen 80 hedef kelime; I. deney grubunda yazma etkinlikleriyle bütünleştirilmiş kelime öğretimi, II. deney grubunda zenginleştirilmiş kelime öğretimi ve kontrol grubunda geleneksel kelime öğretimi uygulamaları çerçevesinde öğretilmiştir. Deneysel müdahale, veri toplama araçlarının uygulanması hariç 12 haftalık bir süreçte sekiz oturumda tamamlanmıştır. Nicel veriler araştırmacı tarafından hazırlanan kelime başarı testi ve kelime farkındalığı ölçeği ile toplanmıştır. Araştırmanın nitel aşamasında hedef kelimelerin anlam ve kullanım bakımından ne ölçüde öğrenildiğini ortaya koymak üzere görüşme yöntemine başvurulmuştur. Bu çerçevede kontrol ve deney gruplarının her birinden kelime başarı testinin ön test uygulamasında üst, orta ve alt düzeyde başarı gösteren birer öğrenci seçilmiş ve toplamda 9 öğrenci ile 20 hedef kelimeye ilişkin görüşmeler yapılmıştır. Ayrıca uygulama sonunda öğretmenin ve yazma etkinlikleriyle bütünleştirilmiş kelime vii öğretiminin yapıldığı deney grubundaki öğrencilerin uygulama hakkındaki görüşleri alınmıştır. Kelime başarı testinden elde edilen nicel bulgulara göre, kelime öğrenmede, bütün grupların son test ortalama puanlarında ön test ortalama puanlarına göre anlamlı düzeyde bir artış olduğu görülmüştür. Ayrıca I. deney grubunun ortalama puanlarının, II. deney grubu ve kontrol grubunun ortalama puanlarından anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Kelime hatırlamada ise bütün grupların hatırlama testi ortalama puanlarında son test puanlarına göre anlamlı düzeyde bir düşüş olduğu görülmüştür. Bununla birlikte I. deney grubunun ortalama puanlarının, kontrol grubunun ortalama puanlarından anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Kelime farkındalığı ölçeğinden elde edilen nicel bulgulara göre grupların ortalama puanları arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır. 20 hedef kelimeye ilişkin elde edilen nitel bulgularda, nicel bulguları destekler nitelikte verilere ulaşılmış olup görüşme yapılan I. deney grubu öğrencilerinin hedef kelimeleri öğrenme ve hatırlama düzeylerinin gerek anlam bilgisi gerekse kullanma becerisi bakımından daha yüksek olduğu görülmüştür. Uygulama hakkındaki öğrenci ve öğretmen görüşleri de yazma etkinlikleriyle bütünleştirilmiş kelime öğretiminin, öğrencilerin hedef kelimeleri daha iyi öğrenmelerine, öğrenmelerinin kalıcılığına ve kelime farkındalığının gelişimine katkısının olduğunu ortaya koymuştur