Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2010
Öğrenci: FİGEN ESİRİNGÜ
Danışman: FÜSUN ACARTÜRK
Özet:İnflamasyonlu barsak hastalığı, gastrointestinal alanı içeren kronik, gitgide kötüye giden inflamasyonlu hastalıkları kapsamaktadır. Serbest radikallerin neden olduğu oksidatif stres, hastalık etyolojisinde yer alan faktörlerdendir. Oksidatif stres, reaktif oksijen türleri ve antioksidan seviyeleri arasında dengesizlik olduğunda ortaya çıkar. Çalışmamızda antioksidan özellikteki melatoninin, kolona özgü jel formülasyonları geliştirilerek inflamasyonlu barsak hastalığındaki oksidatif stres üzerine etkisi kolit oluşturulmuş sıçanlara uygulanarak değerlendirilmiştir. Kolona özgü bu formülasyonlarda jel ajanı olarak yara iyileştirici özelliği bilinen Na aljinat (Protanal LF 10/60) kullanılmıştır. Etkin maddenin sudaki çözünürlük problemi nedeniyle, PEG 400, propilen glikol ve Transcutol P çözücüleri ile formülasyonlar hazırlanmış; polimer ve bu çözücülerin salım üzerine etkileri değerlendirilmiştir. Etkin madde ve polimerin fizikokimyasal özellikleri belirlenmiştir. Hazırlanan jellerin görünüş, pH, viskozite, akış, salım ve mukoadezyon özellikleri incelenmiştir. Yapılan in vitro kontroller sonucunda in vitro salım, mukoadezyon, pH ve viskozite açısından en uygun özelliklere sahip olan AL-PEG 5 formülasyonu sonuç formülasyon olarak seçilmiştir. AL-PEG 5 formülasyonunun etkinliği, asetik asit ile kolit oluşturulmuş sıçanlarda araştırılmıştır. Bu amaçla 5 grup oluşturulmuştur. Melatonin çözeltisi ip olarak; melatonin içeren ve içermeyen jel formülasyonları ise intrakolonik olarak uygulanmıştır. Oksidatif stres parametrelerinden olan NOx seviyesinde, kolit oluşturulmuş sıçanlarda artış olduğu gözlenmiştir. İntrakolonik ve ip melatonin tedavisi NOx seviyesinde azalmaya neden olmuştur. Bu düşüş, ip grubunda anlamlı iken, intrakolonik tedavi grubunda anlamsız bulunmuştur. Gruplar arasında MDA seviyesi açısından anlamlı bir fark gözlenmemiştir. Hem intrakolonik hem de ip melatonin tedavisi, kolonik doku GSH seviyesi üzerinde etkili olmamıştır. Oluşturduğumuz kolit modelinde melatoninin intrakolonik uygulanmasının doz ve süre açısından yeterli ve uygun olmadığı görülmüştür.