Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Öğrenci: KENAN BULUT
Danışman: FATMA AÇIK
Özet:Türkçe Öğretim Programında yer alan dil becerilerinden birisi olan konuşma becerisinin önemi, öğretmen ve öğretmen adayları için tartışılmazdır. Öğretmen adaylarının bu becerilerini geliştirmek ve derslerine girecekleri öğrencilere faydalı olmalarını sağlamak amacıyla Türkçe Öğretmenliği Bölümü Lisans Programı'nda "Konuşma Eğitimi" dersi yer almaktadır. Bu ders Türkçe öğretmen adaylarına 3. sınıfın bahar yarıyılında okutulmaktadır. Konuşma Eğitimi dersi çerçevesinde öğretmen adaylarının konuşma becerisini geliştirmek üzere kullanılabilecek birçok yöntem ve teknik bulunmaktadır. Bu çalışmada Türkçe öğretmen adaylarının konuşma becerilerini geliştirmek için mikro öğretim tekniği denenmiştir. Çalışmanın amacı, mikro öğretim tekniğinin Türkçe öğretmen adaylarının konuşma beceri ve kaygılarına etkisini ortaya koymaktır. Konuşma Eğitimi dersi kapsamında yürütülen bu çalışma 2014-2015 Eğitim-Öğretim Yılı Bahar Dönemi'nde yapılmıştır. Dönem boyunca devam eden araştırmanın çalışma grubunu, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Türkçe Öğretmenliği Bölümünde bu derse devam etmekte olan öğrenciler oluşturmuştur. Çalışmada, nicel ve nitel veri toplama yöntemleri birlikte kullanılarak araştırma sonuçlarını bütünleştiren karma yöntem kullanılmıştır. Gerçek deneysel desende yürütülen bu çalışma için biri deney, diğeri kontrol olmak üzere iki grup oluşturulmuştur. Gruplar oluşturulurken, Konuşma Becerisi Gözlem ve Değerlendirme Formu'ndan öğretmen adaylarının aldığı puanlara ve cinsiyetlerine dikkat edilmiş ve gruplar denk bir şekilde dağıtılmıştır. Bu şekildeki bir dağıtım eşleştirilmiş seçkisiz desen olarak adlandırılır. Çalışmadan önce oluşturulan grupların istatistiksel açıdan da denk olduğu tespit edilmiştir. Ön test puanlarına göre ve cinsiyet açısından denk olan gruplardan hangisinin deney hangisinin kontrol grubu olacağı ise kura ile belirlenmiştir. Deney Grubuna Konuşma Eğitimi dersi mikro öğretim tekniğine dayalı olarak verilirken, Kontrol Grubuna bu ders geleneksel yöntemle (süregelen ders işleme tarzı) verilmiştir. Çalışma için her iki gruba da ön test ve son testler uygulanmış, uygulama sonucunda hem her iki grubun kendi içerisinde ön test - son test farklarına, hem de iki grubun son test farklarına bakılmıştır. Karma yönteme göre yapılan çalışmada ayrıca, uygulama sonunda, Deney Grubunda yer alan öğretmen adaylarının mikro öğretim tekniğine ilişkin görüşlerine başvurulmuştur. Veriler nicel ve nitel veri toplama araçlarıyla elde edilmiştir. Nicel verilerin elde edilmesinde araştırmacı tarafından geliştirilen Konuşma Becerisi gözlem ve Değerlendirme Formu ve Sevim (2012) tarafından geliştirilen Öğretmen Adaylarına Yönelik Konuşma Kaygısı Ölçeği kullanılmıştır. Nitel verilerin toplanmasında ise yine araştırmacı tarafından geliştirilen Mikro Öğretim Tekniği ile İlgili Görüş Alma Formu kullanılmıştır. Bu formla mikro öğretim tekniğinin öğretmen adaylarının konuşma becerilerine ve konuşma kaygılarına etkilerinin neler olduğunu ortaya koymaya yönelik kendi düşüncelerini öğrenmek amaçlanmıştır. Verilerin analizinde nicel ve nitel veri analiz yöntemlerinden yararlanılmıştır. Nicel veriler analiz edilirken IBM SPSS Statistics (Statistical Package for the Social Sciences) 21.0 Programı aracılığıyla Eşleştirilmiş Ölçümler İçin T-Testi, Bağımsız Ölçümler İçin T-Testi, İlişkisiz Ölçümler İçin Mann Whitney U-Testi kullanılmıştır. Ayrıca etki büyüklükleri de hesaplanmış, bunun için Cohen's d ve Rosenthal (1984) hesaplamaları kullanılmıştır. Nitel veriler ise içerik analizi ile çözümlenmiştir. Çalışmanın bulguları, öğretmen adaylarının konuşma becerilerine yönelik bulgular, öğretmen adaylarının konuşma kaygılarına yönelik bulgular ile öğretmen adaylarının mikro öğretim tekniğinin uygulanmasına ilişkin görüş ve tepkilerine yönelik bulgular olmak üzere üç genel başlık altında toplanmıştır. Çalışmanın sonunda Deney Grubunda yer alan öğretmen adaylarının konuşma becerisi ile ilgili son test puanlarının, Kontrol Grubunda yer alan öğretmen adaylarının son test puanlarından anlamlı derecede yüksek olduğu saptanmıştır. Konuşma kaygılarında ise Deney Grubunun son test puanlarında anlamlı bir düşüşün olduğu (orta seviyeden düşük seviyeye), buna karşın Kontrol Grubunda herhangi bir düşüşün olmadığı görülmüştür. Buna göre Konuşma Eğitimi dersinin mikro öğretim tekniği ile işlenmesinin geleneksel yöntem veya yöntemlere göre öğretmen adaylarının konuşma becerilerini önemli düzeyde geliştirdiğini, konuşma kaygılarını da anlamlı şekilde düşürdüğünü söylemek mümkündür. Diğer taraftan, Deney Grubu öğretmen adayları, uygulama sonunda "görüş alma formu" aracılığıyla kendilerine yöneltilen sorulara verdikleri cevaplarla, dersin mikro öğretim tekniği ile yürütülmesinden son derece memnun olduklarını, bunun konuşma ile ilgili sorunlarının giderilmesinde, konuşma becerilerinin geliştirilmesinde, konuşma kaygılarının giderilmesinde önemli katkılar sağladığını ifade etmişlerdir. Ayrıca yine öğretmen adayları mikro öğretim tekniğinin "dersin zevkli ve eğlenceli bir ortamda işlenmesi, özgüvenlerinin artması, kendi eksiklerini görmeleri ve böylece kendileriyle yüzleşmeleri" gibi daha birçok yararından bahsetmişlerdir. Bu çalışmanın sonuçları, öğretmen yetiştiren eğitim kurumlarında daha nitelikli öğretmenler yetiştirmek için mikro öğretim ve mikro öğretim gibi uygulama yönü ağır basan yöntem ve tekniklerin sıklıkla kullanılması ve bunun için fakülte ve üniversite yönetimlerince gerekli imkân ve desteğin sağlanmasının gerekliliğine kuvvetle işaret etmektedir. Özellikle Konuşma Eğitimi ve benzeri derslerde bu tür uygulamaların olması için konu üzerinde hassasiyetle durulması gerekir.