Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, BESLENME VE DİYETETİK ANABİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: RABİA KARAMIZRAK
Danışman: Yasemin Akdevelioğlu
Özet:
Beslenme ve yeme bozuklukları, diyetle tüketilen besin miktarındaki değişim ve psikososyal fonksiyonlarda önemli bozulmalar ile karakterize olan, bireyi psikolojik, fizyolojik ve davranışsal olarak etkileyen psikiyatrik bozukluklardır. Bu çalışma, Ankara’da yaşayan 18-65 yaş aralığında, 97’si erkek ve 155’i kadın olmak üzere toplam 252 gönüllü bireyde beslenme durumu ve yeme davranış bozukluğu riski ile diyabet risk puanı arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi amacıyla yürütülmüştür. Anket formu; katılımcıların genel bilgileri, beslenme alışkanlıklarına ilişkin genel soruları, antropometrik ölçümleri, biyokimyasal bulguları, bir günlük fiziksel aktivite kaydı, 24 saatlik besin tüketim kaydı, besin tüketim sıklığı, yeme tutum testi ve Finlandiya Tip-2 Diyabet Risk anketini içermektedir. Çalışmaya katılan bireylerin Beden Kütle İndeksi’ne (BKİ) göre %3,6’sı zayıf, %48,4’ü normal, %35,7’si fazla kilolu, %12,3’ü obezdir. Yeme tutum testine göre kadınların %14,4’ü, erkeklerin de %4,1’inde yeme davranış bozukluğu riski saptanmıştır. Finlandiya Tip-2 diyabet risk anketine göre erkeklerin %13,4’ünde kadınların ise %16,1’inde yüksek/çok yüksek diyabet riski bulunmuştur. Düşük/hafif diyabet riski olan bireylerin %6,9’unda, yüksek diyabet riskine sahip bireylerin ise %13,5’inde yeme davranış bozukluğu riski olduğu belirlenmiştir. Diyabet riski ile yeme davranış bozukluğu riski arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmuştur (p<0,05). Yeme tutum testi ile Finlandiya Tip-2 Diyabet Risk Anketi puanları (p<0,001), HDL kolesterol (p<0,001) ve bel/boy oranı (p<0,05) arasında pozitif yönlü anlamlı korelasyon bulunmuştur. Viseral adipozite indeksi ile BKİ, HbA1c, açlık kan şekeri, HOMA-IR, trigliserit, LDL kolesterol, bel/boy oranı arasında pozitif yönlü, HDL kolesterol arasında ise negatif yönlü anlamlı ilişki saptanmıştır. Sonuç olarak diyabet riski ile yeme davranış bozukluğu riski arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki bulunmuştur (p<0,05). Diyabet riskinin azaltılmasında yeme davranış bozukluklarının saptanarak düzeltilmesi yönünde tedbirlerin alınması önemlidir.
Anahtar Kelimeler : Beslenme Durumu, Diabetes Mellitus, Yeme Bozuklukları