Çoklu regresyonda etkili gözlemlerin belirlenmesinde iki yeni yaklaşım


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Öğrenci: IRMAK ACARLAR

Danışman: HAMZA GAMGAM

Özet:

Çoklu Doğrusal Regresyonda veri kümesinde yer alan etkili gözlem(ler), model parametrelerinin En Küçük Kareler tahmin değerlerinde önemli derecede farklılaşmalara neden olur. Ayrıca bu gözlemler, tahmin edicilerin varyanslarının tahmin değerinin büyümesine de neden olabilirler. Buna dayalı olarak istatistiksel çıkarsamaların sonuçları anlamsız olabilir. Bu dikkate değer farklılaşmalar modelin açıklanabilirliğini azalttığı için veri kümesindeki etkili gözlem veya etkili gözlem gruplarının saptanması regresyon analizinin verimliliği açısından önemlidir. Bu çalışmanın birinci bölümünde çoklu doğrusal regresyon analizinde etkili gözlemleri saptamanın önemi ve literatürde bu konuyla ilgili yapılan çalışmalardan bahsedilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde, çoklu doğrusal regresyon modeli, kaldıraç değeri, artıkların türleri, etki eğrisi ve etki eğrisinin örnek uyarlamaları gibi temel kavramlar verilmiştir. Sonra üçüncü bölümde etkili gözlemlerin saptanması için literatürde yer alan bazı tanı yöntemleri tanıtılmıştır. Dördüncü ve beşinci bölümlerde sırasıyla etkili gözlemlerin saptanması için örnek etki eğrisine dayalı bir grafiksel yöntem ve Biplot yöntemine dayalı bir grafiksel yöntem önerisi verilmiştir. Klasik tanı yöntemleri ile önerilen iki grafik yöntemine ilişkin bir uygulama ise altıncı bölümde yer almaktadır. Yedinci bölümde klasik tanı yöntemleri ve önerilen iki grafik yöntemini karşılaştırmak için simülasyon çalışması verilmiştir. Çalışmanın son bölümünde ise sonuç ve öneriler sunulmuştur.