Yoğun bakım ünitesinde yatan hastalarda RIFLE ve AKIN sınıflandırmalarına göre akut böbrek yetmezliği insidansı ve risk faktörleri


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Öğrenci: RAMAZAN ERDEM ER

Danışman: YASEMİN ERTEN

Özet:

Bu çalışmada, yoğun bakım ünitesinde yatan hastalarda RIFLE ve AKIN sınıflandırmalarına göre ABY insidansı, ABY için risk faktörlerinin araştırılması ve RIFLE ile AKIN sınıflandırmalarının karşılaştırılması planlandı. Gazi Üniversitesi Hastanesi İç Hastalıkları Yoğun Bakım Ünitesi’nde Ocak 2008 – Temmuz 2010 tarihleri arasında yatan 396 hasta çalışmaya alındı. Hastaların YBÜ’ye yatışları sırasındaki laboratuar değerleri ve YBÜ’ye kabulleri sırasındaki glaskow koma skorlaması, ilk 24 saatteki APACHE II ve SOFA skorları ile YBÜ’de yatışları süresi boyunca hesaplanan en kötü RIFLE ve AKIN dereceleri kaydedildi. RIFLE hesaplaması için hastaların bazal sKr değerleri MDRD formülüne göre GFH 75 ml/dk olacak şekilde hesaplandı. AKIN sınıflandırması ise hastaların yatış süresi boyunca 48 saatlik periyodlar içindeki en yüksek sKr değeri yükselmesi dikkate alınarak yapıldı. RIFLE sınıflamasına göre 396 hastanın 218’inde ABY tespit edildi (Risk grubunda 44, hasar grubunda 68, yetmezlik grubunda 106 hasta). Risk grubundaki hastaların ölüm oranındaki yükseklik anlamlı değilken, hasar ve yetmezlik grubundaki hastaların ölüm oranı anlamlı düzeyde yüksekti. AKIN sınıflamasına göre 396 hastanın 182’sinde ABY geliştiği tespit edildi (evre 1’de 79, evre 2’de 13 hasta, evre 3’te 90 hasta). Evre 2 ve 3 gruplarına giren hastaların YBÜ’deki ölüm oranları anlamlı düzeyde yüksekti. RIFLE sınıflamasına göre ileri yaş, yüksek APACHE II ve SOFA skorları, düşük glaskow koma skoru, YBÜ’de uzamış kalış süresi, eşlik eden hipertansiyon varlığı, düşük bikarbonat ve pH değerleri ABY gelişimi için bağımsız risk faktörleri iken AKIN’a göre genç yaş, yüksek APACHE II ve SOFA skorları, uzamış YBÜ’de kalış süresi, eşlik eden hipertansiyon varlığı ve düşük pH düzeyleri ABY gelişimi için bağımsız risk faktörleri olarak belirlendi. RIFLE’in YBÜ’deki sağkalım üzerine etkisi anlamlı değilken, AKIN’ın sağkalım üzerine etkisi anlamlıydı. RIFLE ve AKIN sınıflandırmalarının hastane içi sağkalım üzerine etkileri değerlendirildiğinde, her iki sınıflandırmanın da sağkalım üzerine etkisi anlamlı olarak saptandı. Hastaların, en fazla yetmezlik ve evre 3 grubunda olması YBÜ yatış süreleri boyunca ABY’nin ilerlediğini göstermekteydi. Bunun yanında ABY gelişen hastaların mortalite oranları da yüksekti. RIFLE ve AKIN sınıflandırmalarına göre tanımalanan ABY oranları, risk faktörleri ve sağkalım üzerindeki farklılıklar; her iki sınıflandırma kriterlerindeki farklılıklardan, RIFLE için hastaların bazal sKr değerleri bilinmediğinden MDRD’ye göre her hasta için GFH 75 ml/dk olacak şekilde bazal sKr değeri alınmasından kaynaklanmaktadır. Ayrıca bu çalışmada hastaların idrar miktarlarına ulaşılamadığından sadece sKr’lerine göre ABY’nin tanımlanmış olması ABY evrelerindeki ve ABY gelişim oranlarındaki farklılığa neden olabilir. RIFLE’a göre ABY oranı daha fazla olsa da YBÜ için sağkalımı değerlendirmede AKIN daha hassas görünmektedir.