Jeneratörlerin yaygın olarak kullanıldığı bir işletmede iyonize olmayan radyasyon ölçümlerinin yapılması ve korunma yöntemlerinin geliştirilmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Mehmet SARIKAHYA

Danışman: Erol Kurt

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Günümüz teknolojilerinde kullanılan elektronikteki gelişmeler sonucunda ortaya çıkan elektromanyetik radyasyon, elektromanyetik girişim (EMG) sorununu gündeme getirmiştir. Elektromanyetik girişimin kontrol edilmesi amacıyla iletken veya manyetik malzemelerden yapılmış bariyerlerle radyasyonunu bloke etmek için kullanılan EMG kalkanlama yöntemleri büyük önem kazanmıştır. Bu kapsamda bu tez çalışmasında yeni tasarlanmış ve üretilmiş bir eksenel/radyal akılı sabit mıknatıslı senkron jeneratörün elektromanyetik girişim (EMG) sorunları üzerine öneriler sunulmuştur. Eksenel/radyal akılı sabit mıknatıslı senkron jeneratörler daha düşük vuruntu torku, ürettikleri faz gerilimleri doğrudan sinüzoidal olmaları ve yüksek mekanik tork üretebilme kabiliyetleri nedeniyle günümüz uygulamalarında yoğun olarak kullanılmaya başlanmıştır. Tez kapsamında ilk olarak EMG ölçümleri jeneratörün farklı mesafeleri ve yönleri için boş durumda gerçekleştirilmiştir. Ölçümler incelenmiş ve frekans etkileri değerlendirilmiştir. Ayrıca ölçülen değerlerin yüksek değerler olduğu ortaya koyulmuştur. Bu tez çalışmasında ikinci olarak, farklı materyallerden yapılmış üç çeşit kalkanlama malzemesi için mesafe, yön ve frekans bazında ölçümler gerçekleştirilmiştir. Kalkanlama yöntemlerinin her biri incelenmiş ve sonuçları değerlendirilmiştir. Son olarak üç kalkanlama yöntemi için kalkanlama etkinliği (SE) değerleri hesaplanmıştır. Sonuçlar değerlendirilerek en iyi yöntem önerilmiştir. Optimum kalkanlama sonuçları için kalkanlama malzemesi şeklinin çok önemli olduğu sonucu ortaya koyulmuştur.

Anahtar Kelimeler : Kalkanlama, elektomanyetik girişim, eksenel akılı jeneratör, malzeme şekli