Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2009
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Hatice TOZUN
Danışman: ALEV KURU
Özet:Bu çalışmada Güzel Sanatlar Fakülteleri lisans programlarında geleneksel tekstil ürünlerinin konservasyon ve restorasyon ile ilgili dersleri veren öğretim elemanları ile öğrencilerin bu derslere ilişkin görüşlerinin alınması, konu hakkında durum tespitinin yapılması amaçlanmıştır. Bu araştırmada konservasyon ve restorasyon eğitimi ile ilgili ülkemizde yapılan çalışmalar araştırılarak, Güzel Sanatlar Fakültelerinde Geleneksel Tekstil Ürünlerinin Konservasyon ve Restorasyonu ile ilgili derslerin eğitiminin verildiği Halı Kilim Eski Kumaş Desenleri Anasanat Dalı öğretim elemanları ve öğrencilerinin konu ile ilgili görüşlerinin neler olduğu belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmaya katılmayı kabul eden 12 öğretim elemanına ve 3.-4. sınıf 120 öğrenciye 43 sorudan oluşan bir anket uygulanmıştır. Ayrıca görüşmeyi kabul eden 6 öğretim elemanıyla alt amaçlar doğrultusunda hazırlanan yarı yapılandırılmış sorulardan oluşan bir görüşme yapılmıştır. Araştırmanın gözlem kısmı sadece 1 öğretim elemanı kabul ettiği için bir dersin uygulama çalışmaları gözlemlenerek analiz yapılmıştır. Araştırmada özetle aşağıdaki sonuçlara ulaşılmıştır. Sanat eseri kapsamına giren tekstil ürünlerinin güzel sanatlar fakültelerinde konservasyon ve restorasyonu ile ilgili bir eğitimin gerekli olduğu konusunda ve derslerin etkili bir biçimde öğretilemediği görüşünde öğretim elemanları ve öğrencilerin ortak düşünceye sahip oldukları, kültür tarihi açısından önem taşıyan ürünlerin yaşamının uzatılması, yozlaşmaların önlenebilmesi, yeri geldiğinde müdahale edebilecek kadar bilgiye sahip olmaları ve bilinçlendirilmelerini sağlamak amacıyla programa yerleştirildiği tespit edilmiştir. İlgili derslerin içeriklerine ilişkin derslerde öğretim elemanı ve öğrencilerin; yeterince uygulamaya, teorik bilgiye yeterince yer verildiği, konservasyon ve restorasyon terimleri yeterince öğretildiği, konulara ilişkin kavramlar ve konular arasında yeterince bağlantı kurulduğu konusunda ortak fikirlere sahip oldukları fakat; öğretim elemanları alanla ilgili diğer dildeki temel terminolojinin dersler de verildiği, analiz yöntemlerinin öğretildiği, konservasyon-restorasyon ile ilgili dersler birbirinin devamı niteliğinde olduğu ve bu dersleri destekleyecek başka dersler de yer gerektiğini düşünürken öğrencilerin bu görüşe katılmadıkları sonucu elde edilmiştir. Araştırma bulgularına göre öğretim elemanlarının konservasyon ve restorasyon derslerinde anlatım, demonstrasyon ve tartışma yöntemlerini kullandıkları belirlenmiştir. Öğrencilerin konservasyon ve restorasyon derslerine karşı bilgi düzeylerini geliştirebilmek için tartışma, pekiştirme ve sergileme yöntemlerini, ilgi düzeylerini geliştirebilmek için demonstrasyon, anlatım, sunum ve sergileme yöntemlerini, bilgi düzeylerini geliştirebilmek için ise anlatım, sunum ve sergileme yöntemlerini kullandıkları sonucuna varılmıştır. Öğretim elemanlarının konservasyon ve restorasyon derslerini işlerken bilgi düzeylerini geliştirmek için öğretim materyali olarak; power point, slayt v.b. gösterileri, kaynak kitap, dergi v.b. literatür çalışması, daha önceden hazırlanmış seminer ve proje çalışması örneklerini kullandıkları, bilgi düzeylerini geliştirmek için; örnek parça üzerinde uygulama yaptırdıkları, kaynak kitap, dergi v.b. literatür incelendiği, onarım atölyelerinde inceleme yapıldığı, restitüsyonunu yapılan ürününün bir bölümünün onarılmasının sağlandığı, tutum ve davranış düzeylerini geliştirmek için ise; başarılı çalışmaları gösterildiği, gözlem ve araştırma yöntemleri kullanıldığı, teorik bilgiler yanında restitüsyon ve onarım uygulamaları aşamasında gerekli olan araç-gereçleri kullanılmasının sağlandığı sonucuna varılmıştır. Geleneksel tekstil ürünlerinin konservasyon ve restorasyonu ile ilgili derslerin öğretim sürelerine ilişkin öğretim elemanları; konservasyon ve restorasyon ile ilgili derslerin sayısının, haftalık ders saati dağılımının yeterli olduğu ve bu derslerin işlenişinde yeterince seminer çalışmaları ve uygulama projesi yaptırıldığı görüşüne sahip oldukları tespit edilse de öğrencilerin tam ters görüşe sahip oldukları sonucu elde edilmiştir. Geleneksel tekstil ürünlerinin konservasyon ve restorasyonu ile ilgili derslerin yapıldığı derslik/atölye donanımına ilişkin öğretim elemanları ve öğrencilerin görüşlerinden; anasanat dalında konservasyon ve restorasyon ile ilgili derslerin uygulama kısmının işlenebileceği dersliklerin yetersiz, araştırma ve uygulamaların gerçekleştirilebileceği tam donanımlı bir restorasyon laboratuarına ortamının olmadığı, derslerin işlendiği atölye ortamı sınıf mevcudu için çok yeterli olmadığı, atölyelerde, alanla ilgili teknik araç ve gereçlerin yeterli olmadığı sonucu elde edilmiştir. Sonuç olarak, geleneksel tekstil ürünlerine yönelik yeterli araştırma, tam donanımlı bir eğitim ortamı, sadece bu konu ile ilgili bir eğitim programının yer almadığı tespit edilmiştir. Taşınabilir kültür varlıklarımızdan olan geleneksel tekstil ürünlerinin gelecek kuşaklara taşınmasını, yok olup gitmesini engellemek için daha kapsamlı eğitim programlarına ve bu programların yürütülebileceği donanıma sahip ortamlara ihtiyacımız var.