Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Temel Eğitim Ana Bilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Gülşah BAHRAN
Danışman: Adalet Kandır
Özet:
Bu araştırma, “Okul Öncesi Çocuklar İçin Kişisel Yetkinlik Ölçeği”nin geçerlik ve
güvenirlik çalışmasını yapmak amacıyla yapılmıştır. Genel tarama niteliğinde olan
araştırmanın evrenini 2018-2019 eğitim-öğretim yılı Gaziantep il merkezi Şehitkamil
ilçesinde bulunan Milli Eğitim Bakanlığına bağlı bağımsız anaokullarına ve ilkokul
bünyesindeki anasınıflarına devam eden 48-72 aylık çocukların öğretmenleri ve ebeveynleri
oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise tabakalama yöntemi ile seçilmiş 401 çocuğun
öğretmen ve ebeveynleri oluşturmuştur. Araştırma verilerinin toplanmasında; araştırmacı
tarafından geliştirilen “Okul Öncesi Çocuklar İçin Kişisel Yetkinlik Ölçeği Öğretmen
Formu”, “Okul Öncesi Çocuklar İçin Kişisel Yetkinlik Ölçeği Ebeveyn Formu” ve “Kişisel
Bilgi Formu” kullanılmıştır. “Okul Öncesi Çocuklar İçin Kişisel Yetkinlik Ölçeği”nin
uygulanmasıyla elde edilen veriler kullanılarak geçerlik ve güvenirlik çalışmaları
yapılmıştır. Ölçeğin geçerliğine yönelik çalışmalarda kapsam geçerliği ve yapı geçerliği
ayrıntılı olarak incelenmiştir. Verilerin analizinde SPSS ve Mplus programları
kullanılmıştır. Kapsam geçerliği uzman görüşlerinden gelen dönütlere göre sağlanmıştır.
Yapı geçerliğini sağlamak amacıyla açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri yapılmıştır.
Her bir açımlayıcı faktör analizinden önce paralel analizler gerçekleştirilerek, ölçeğin temel
faktör yapısı belirlenmiştir. Yapılan açımlayıcı faktör analizlerinde geomin döndürme
yöntemi kullanılmıştır. Analizler sonucunda öğretmen formu için 21 maddeden oluşan üç
boyutlu, ebeveyn formu için 29 maddeden oluşan üç boyutlu bir yapı elde edilmiştir. Elde
vii
edilen bu yapıyı doğrulamak amacıyla yürütülen doğrulayıcı faktör analizi sonuçları ise
ölçeğin uygulandığı örnekleme uyumunun mükemmel düzeyde olduğunu göstermiştir.
Öğretmen formunun güvenirliğine ilişkin hesaplanan cronbach alpha içtutarlılık katsayısı
ölçeğin tamamı için 0,72, uyumluluk/ sorumluluk alt boyutu için hesaplanan iç tutarlılık
katsayısı 0,66, açıklık/ dışadönüklük alt boyutu için hesaplanan iç tutarlılık katsayısı 0,71,
nevrotiklik alt boyutu için hesaplanan iç tutarlılık katsayısı 0,73 olarak belirlenmiştir.
Ebeveyn formunun güvenirliğine ilişkin hesaplanan cronbach alpha içtutarlılık katsayısı
ölçeğin tamamı için ölçeğin için 0,84, uyumluluk/ sorumluluk alt boyutu için hesaplanan iç
tutarlılık katsayısı 0,75, nevrotiklik alt boyutu için hesaplanan iç tutarlılık katsayısı 0,68,
açıklık/ dışadönüklük alt boyutu için hesaplanan iç tutarlılık katsayısı 0,80 olarak
belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler : Kişilik, Beş Faktör Kişilik Kuramı, Erken Çocukluk Eğitimi, Okul
Öncesi Eğitim