Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2007
Öğrenci: MEHMET ZAHİD TÜYSÜZ
Danışman: AYŞE GÜLNİHAL CANSEVEN KURŞUN
Özet:Son yıllarda hızla gelisen teknoloji ile insanlar doğal alan kaynaklarının yanısıra yapay alanlara daha fazla maruz kalmaktadır. Özellikle kablosuz iletisim teknolojilerinin günlük yasamının her alanında, giderek daha fazla yaygınlasması ve beyin gibi hassas bir organa yakın olması insan sağlığı üzerinde olusturabileceği olası risklerin ve endiselerin artmasına neden olmustur. Bu tez çalısmasında, insan kafasının cep telefonu kullanımı ile maruz kalabileceği EM alan etkileri; farklı frekans, anten konumları, kafa boyutu, kafanın dielektrik özellikleri, cep telefonu kullanım pozisyonları ve günlük hayatta yaygın olarak kullanılan küpe ve gözlük gibi metalik aksesuarlar göz önüne alınarak ayrıntılı olarak incelendi. Böylece cep telefonu maruziyetinden kaynaklı SAR değerine bu parametrelerin etkisi kontrollü deneyler ile saptanmaya çalısıldı. Bu amaçla dokuda olusan doz değeri, incelenen her kosul için 1 gr ve 10 gr uzaysal tepe SAR değerleri ile maksimum SAR değerleri FDTD yöntemini kullanan SEMCAD X yazılımı ile hesaplandı. Bu çalısma kapsamında gelisim sürecinde bulunan ve dıs etkilere karsı yetiskinlere oranla daha hassas olan çocuklar da SAR değerleri hesaplandı ve buna iliskin risk değerlendirmesi yapıldı. Çalısmada elde edilen bulgular sonucunda SAR değerini en fazla etkileyen parametrenin cep telefonu kullanım pozisyonu olduğu saptandı. Yanak konumunda eğik konumuna kıyasla önemli oranda artıs gözlendi. Dokuların dielektrik özellikleri SAR değerlerinde önemli bir artısa neden olan bir parametre olduğu doğrulandı. Çocuk dielektrik özellikleri, yetiskin dielektrik özelliklerine kıyasla daha fazla SAR değerleri olusturdu. Çocuklarda kafa boyutundan kaynaklı SAR değerindeki artıs önemli oranda olmamasına rağmen, yüksek dielektrik özelliklerinin katkısı ile çocukların yetiskinlere göre önemli oranda daha yüksek SAR değerleri aldığı saptandı. Cep telefonunun kullanım frekansına, antenin konumuna, küpe ve gözlük gibi metalik aksesuarların kullanımına bağlı olarak farklı oranlarda SAR değerlerine etki tespit edildi. Böylece hangi parametrenin daha önemli olduğu ve alan maruziyetini en aza indirebilmek için neler yapılabileceği belirlendi.