Günübirlik cerrahi uygulanan hastalarda taburcu edildikten sonra bulantı ve kusma görülme sıklığı ile baş etme yöntemlerinin belirlenmesi

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, HEMŞİRELİK ANABİLİM DALI, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: GÜLSEREN MARAŞ

Danışman: Hülya Bulut

Özet:

Bu araştırma günübirlik cerrahi uygulanan hastalarda taburcu edildikten sonra bulantı ve kusma

görülme sıklığı ile baş etme yöntemlerinin belirlenmesi amacı ile tanımlayıcı olarak yapılmıştır.

Araştırma Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanelerinde 3 Temmuz 2017-6 Mart 2018 tarihleri

arasında Kulak Burun Boğaz (KBB), Ortopedi ve Travmatoloji, Üroloji ve Genel Cerrahi

servislerinde günübirlik cerrahi kapsamında genel anestezi altında opere edilen ve 24 saat içinde

taburcu edilen 350 hasta ile yürütülmüştür. Araştırma verileri araştırmacı tarafından literatürden

yararlanılarak geliştirilen “Hasta Tanılama Formu” ve “Bulantı-Kusma Günlüğü’’ ile toplanmıştır.

Veriler hastaların ameliyatından sonra (ortalama 2-4 saat) dosyalarından, kendileriyle yüz yüze

görüşülerek ve taburculuk sonrası 1. ve 2. gün telefonla görüşülerek toplanmıştır. Hastaların

ameliyat sonrası %30,6’sında, taburculuk sonrası birinci günde %26,3’ünde ve taburculuk sonrası

ikinci günde %3,4’ünde bulantı-kusma olduğu tespit edilmiştir. Taburculuk sonrası bulantısı olan

92 hastanın %26,1’i hafif, %44,6’sı orta, %20,7’si yüksek ve %8,7’si şiddetli düzeyde bulantı

yaşamıştır. Taburculuk sonrası bulantı kusma ile baş etmede; istirahat etme (%49), açık havaya

çıkma (%23,4), bir şeyler yeme (%17) ve bir şeyler içme (%10,6) alternatif yöntemlerini

kullandıkları görülmüştür. Taburculuk sonrası bulantı görülme durumu ile bulantı-kusma risk

faktörleri olan; kadın cinsiyet, bulantı kusma öyküsü olması, ayılma ünitesinde bulantı olması,

ayılma ünitesinde opioid uygulanması arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuştur

(p<0,05). Araştırmadan elde edilen veriler doğrultusunda; bulantı ve kusma ile ilgili

komplikasyonların önlenebilmesi için risk puanlamasının etkili bir şekilde yapılması, hastanın

bulantısının giderilmesinde farmakolojik ve farmakolojik olmayan yöntemlerin etkili olup

olmadığının değerlendirilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler : Bulantı, kusma, taburculuk,başetme yöntemleri, günübirlik cerrahi