Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Öğrenci: HARUN KOÇ
Danışman: MEHMET GÜNAY
Özet:Bu çalışmada, iki farklı oyuncu sayısı formatı (2v2 ve 4v4) kullanılarak oynatılan futbola özgü küçük alan oyunlarına verilen fizyolojik ve kinematik yanıtlar ile bu oyunların kas hasarı üzerine etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmaya 24 amatör futbolcu (yaş 21,83±2,53 yıl, boy uzunluğu 177,87±4,91 ve vücut ağırlığı 75,28±6,44 kg ve VO2maks 53,19±3,81 ml/kg/dk) gönüllü olarak katılmıştır. Araştırmaya katılan deneklere antropometrik ölçümler, sürat testi, wingate anaerobik güç ve kapasite testi (WAnT), VO2maks testi ile birlikte 2v2 ve 4v4 küçük alan oyunları oynatılmıştır. Küçük alan oyunları (2v2 ve 4v4) sırasında kalp atım hızı (KAH), maksimal kalp atım hızının yüzdesi (%KAHmaks), kat edilen mesafe, ortalama hız, ulaşılan maksimal hız, farklı koşu hızlarında kat edilen mesafeler ve geçirilen süreler SPI-ProX hareket analiz sistemi yardımıyla ölçülmüş ve Team AMS programında analiz edilmiştir. Ayrıca, küçük alan oyunları sırasında kan laktat (kan La) ve algılanan zorluk düzeylerine (AZD) ilişkin yanıtlar da incelenmiştir. Bunlara ek olarak küçük alan oyunlarının kas hasarının enzimatik belirteçleri üzerine etkisini değerlendirmek amacıyla serum alanin aminotransferaz (ALT), aspartat aminotransferaz (AST), laktat dehidrogenaz (LDH) ve kreatin kinaz (CK) aktiviteleri oyunlardan önce, hemen sonra, 24, 48 ve 72 saat sonra takip edilmiştir. Çalışma sonucunda, 2v2 küçük alan oyununa verilen kan La ve AZD yanıtlarının 4v4 oyundan anlamlı şekilde daha yüksek olduğu belirlenirken (p<0,05), KAH (p=0,060) ve %KAHmaks (p=0,054) yanıtları açısından ise oyunlar arasında sınırda bir benzerlik olduğu tespit edilmiştir. Buna karşın 4v4 küçük alan oyununa verilen ortalama ve maksimal hız yanıtlarının 2v2 oyundan anlamlı şekilde daha yüksek olduğu belirlenmiştir (p<0,05). Diğer taraftan, küçük alan oyunlarından sonra serum ALT, AST, LDH ve CK aktivitelerinde anlamlı artışlar olduğu tespit edilmiştir (p<0,05). Bununla birlikte, 4v4 küçük alan oyunundaki serum ALT (48. saat) ve AST (oyundan hemen, 48. ve 72. saatler sonra) aktivitelerinin yüzdesel değişimlerinin 2v2 oyundan anlamlı şekilde daha yüksek olduğu (p<0,05) ancak serum CK ve LDH aktivitelerinin yüzdesel değişimleri açısından oyunlar arasında anlamlı farklılık olmadığı (p>0,05) belirlenmiştir. Sonuç olarak küçük alan oyunlarında kullanılan oyuncu sayısı formatının, fizyolojik (kan La ve AZD) ve kinematik (ortalama ve maksimal hızlar) yanıtları etkilediği görülmüştür. Bunun yanı sıra küçük alan oyunlarının kas hasarına neden olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuçların antrenman planlamasında dikkate alınmasının faydalı olacağı düşünülmektedir.