İlköğretim öğrencilerinin demokrasi algılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Öğrenci: ZAFER KUŞ

Danışman: TURHAN ÇETİN

Özet:

Bu çalışmada ilköğretim öğrencilerinin demokrasi algılarının tespit edilmesi, bunları etkileyen faktörlerin ortaya çıkarılması, ortaya çıkan sonuçların yurt içinde elde edilen verilerle ve diğer ülkelerde elde edilen verilerle karşılaştırılması amaçlanmıştır. Araştırma 2011-20112 eğitim öğretim yılında, Türkiye geneli 26 ilden tabakalı örneklem modeli ile seçilen 6., 7. ve 8. sınıflarda öğrenim gören toplam 1667 öğrenci ile tarama modeli kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak Demokrasi Algısı Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde yüzde frekans tabloları, korelasyon analizi, tek faktörlü Varyans Analizi (Anova), regresyon analizi ve bağımsız gruplar için t testi kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre ilköğretim öğrencilerinin demokrasiyi tam olarak anlamadıkları ve bazı yanlış algılara sahip oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Türkiye'de öğrenim gören öğrencilerin ölçekteki olumlu ifadeler ile ilgili algılarının düşük olduğu, olumsuz maddelerde ise Türkiye'de öğrenim gören öğrencilerin demokrasi algısının diğer 28 ülkedeki öğrencilere göre daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. İlköğretim öğrencileri ulusal ve uluslar arası konuları aile bireyleri, öğretmenleri ve akranları ile fazla tartışmamaktadır. İlköğretim öğrencilerinin demokrasi algıları cinsiyet, sınıf düzeyi, anne-baba eğitim durumu, ailenin gelir durumu, yaşadığı yer değişkenlerine göre farklılık göstermektedir. Öğrencilerin okulda herhangi bir soysal kulüpte görev alma durumu ve evlerine günlük gazete alma durumuna göre demokrasi algıları farklılaşmamaktadır. Öğrenciler, okul tarafından kendilerine bazı demokratik fırsatların sağlandığını düşünmektedirler. Türkiye'de öğrenim gören öğrencilerin demokratik fırsatlar ile ilgili düşünceleri bazı maddelerde uluslar arası ortalamanın altında bazı maddelerde ise uluslar arası ortalamanın üzerindedir.