İlköğretim matematik öğretmen adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgisi gelişimlerinin incelenmesi: Çokgenler örneği


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Öğrenci: BÜŞRA KARTAL

Danışman: CENGİZ ÇİNAR

Özet:

Bu çalışmada, ilköğretim matematik öğretmen adaylarının Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi (TPAB) gelişimleri incelenmiştir. Çalışmada karma araştırma desenlerinden iç içe karma yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın nicel kısmında 33 öğretmen adayına TPAB öz değerlendirme ölçeği bir öğretim yöntemi dersinin (Özel Öğretim Yöntemleri-II) başında, sonunda ve öğretmenlik uygulamasının sonunda olmak üzere toplam üç kez uygulanmıştır. 33 öğretmen adayı arasından farklı teknolojik birikim ve alan bilgisine sahip 6 öğretmen adayı seçilmiştir. Bu öğretmen adaylarının çokgenler konusuna dair TPAB gelişimi Niess (2005)'in bileşenleri kapsamında incelenmiştir. Bu öğretmen adaylarına (N=6) çalıştaylar düzenlenmiş ve öğretmen adaylarından dört defa (iki defa mikro öğretimde, iki defa gerçek sınıf ortamında) teknoloji destekli bir matematik dersini planlayıp anlatmaları istenmiştir. Öğretmen adayları ile yapılan görüşmeler, öğretmen adaylarının ders anlatımlarına dair gözlem ve video kayıtlar, öğretmen adaylarının derslerini değerlendirme ve planlama toplantılarına dair video kayıtları, ders planları veri kaynağı olarak kullanılmıştır. Nicel verilerin analizinde SPSS programı, nitel verilerin analizinde ise betimsel ve içerik analizi birlikte kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, yöntem dersinin sonunda öğretmen adaylarının TPAB öz değerlendirme seviyeleri artarken, öğretmenlik uygulamasının sonunda azalmıştır. Nicel sonuçları destekler nitelikte, 6 öğretmen adayının gerçek okul ortamında gerçekleştirdikleri ilk derste TPAB seviyelerinin düştüğü gözlemlenmiştir. Öğretmen adayları okul ortamında ilk derslerini değerlendirdikten sonra aynı dersi ikinci bir defa daha planlamışlar ve bu ikinci anlatımda TPAB seviyelerinde gelişme olduğu görülmüştür. Öğretmen adaylarının teknolojiye dair geçmiş deneyimlerinin TPAB'a dair inançlarını etkileyen önemli bir faktör olduğu, ancak profesyonel gelişim programları (Örn. Çalıştaylar) ile bu inançların değişebileceği sonucuna ulaşılmıştır. Teknoloji ile ders anlatımlarını etkileyen faktörler arasında ise öğretmen adaylarının teknoloji ile ilgili geçmiş deneyimlerin, bilgi ve becerilerinin ve inançlarının etkili olduğu görülmüştür. Bu bulgular çerçevesinde öğretmen adaylarına gerçek sınıf ortamında teknoloji ile daha fazla öğretim yapma ve öğretmen adaylarının bu öğretimlerini değerlendirme imkânının verilmesi önerilebilir.