Kuş yuvası çizim testinin Türkçeye uyarlanması, geçerlik ve güvenirlik çalışması

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Öğrenci: BETÜL DEMİRBAĞ

Danışman: GALİP YÜKSEL

Özet:

Bu çalışmada, bağlanma durumlarını incelemeye yönelik projektif bir ölçüm aracı olan Kuş Yuvası Çizimi (Bird Nest Drawing- BND) Türk kültürüne uyarlanmış ve incelenmiştir. Katılımcılar, üç merkezi devlet okuluna devam eden yaşları 9 ile 11 arasında değişen 91 çocuktan oluşmaktadır. Katılımcılar ilk olarak bir kuş yuvası çizmeleri ve çizdikleri yuvaya ilişkin bir hikâye anlatmaları konusunda motive edilmişler, sonrasında Kern's Güvenli Bağlanma ölçeğindeki maddeler üzerinden anne ve babaları ile ilişkileri konusunda görüşmeye alınmışlardır. Çizimlerin sayısallaştırılması için Kuş Yuvası Çizimi Değerlendirme Ölçeği (KYÇDÖ) geliştirilmiştir. KYÇDÖ puanları SPSS 21.0, çizimlere ilişkin hikâyelerden oluşturulan temalar Atlas.ti programları kullanılarak analiz edilmiştir. Ölçüt bağıntılı geçerlik analizi KYÇDÖ'nün Kern's Güvenli Bağlanma Ölçeği ile orta düzeyde bir korelasyona (r=.32, p<.01) sahip olduğunu göstermektedir. KYÇDÖ'nün KR-20 güvenirlik katsayısı .70, iki yarı güvenirlik yöntemi ile elde edilen Spearman Brown güvenirlik katsayısı ise .73 olarak tespit edilmiştir. Puanlayıcılar arası güvenirlik analizi için Kendall's W indeksine bakılmış, maddelerin .66 ile 1.0 arasında değişen değerler aldığı tespit edilmiştir. Kâğıdın yüzde 20'sinden fazlasının kullanımı, ekstra figürler, M biçimli kuşların varlığı, gerçekçi renk kullanımı, ebeveyn kuşların yavru veya yumurtalarla birlikte çizilmiş olup olmaması gibi bazı grafik özellikler bireylerin bağlanma durumları ışığında değerlendirilmiştir. Hikâyelere ilişkin içerik analizi sonrasında belirlenen temalar; birliktelik, aile ile ilişkiler, yem/yemek, yalnızlık, olumsuz tema ve ihtiyaçlar olarak sıralanabilir. Bu temalar çocukların bağlanma durumlarıyla karşılaştırılmış, beş temanın istatistiki olarak anlamlı farklılık yarattığı sonucuna ulaşılmıştır. Sonuçlar ve gelecekteki çalışmalara yönelik öneriler ilgili literatür ışığında tartışılmıştır