Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Ayşe Betül TAŞKINGÜL
Danışman: Esra Emerce
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:
Sağlık çalışanları hastanelerde biyolojik, fiziksel, kimyasal, psikososyal ve ergonomik tehlikelere maruz kalarak pek çok sağlık riski taşımaktadır. Bu çalışmada bir devlet hastanesinde çalışan sağlık çalışanlarının maruz kalabileceği tehlikelerin niteliğinin ve maruz kalma sıklığının belirlenmesi, mevcut hastalık ve yakınmalarının bu tehlikelerle ilişkilerinin değerlendirilmesi, iş sağlığı ve güvenliğine yönelik farkındalık, bilgi, görüş ve tutumlarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Kesitsel tipteki bu çalışmada Yozgat Şehir Hastanesi’nde görevli sağlık çalışanlarına anket uygulanmıştır. Çalışmaya toplam 608 personel katılmış (%64,1 kadın, %35,9 erkek) ve evrenin %72,3’üne ulaşılmıştır. Hastanede çalışanların çoğunluğunu hemşireler oluşturmakta (%43,4) bunu %17,1 ile doktorlar, %13,7 ile sağlık memurları izlemektedir. Yapılan çalışmada sağlık çalışanlarının oldukça farklı mesleki tehlikelere maruz kalabildiği, bu maruziyetlerde meslek ve görev tanımlarına göre farklılıklar olduğu, en yaygın görülen ortak mesleki tehlikelerin lateks maruziyeti (%63,7) ve gürültü (%55,8) olduğu bulunmuştur. Sağlık çalışanlarında kas-iskelet sistemi problemleri (%71,9) çok sık görülmüştür (p<0,001). Bu çalışmada mesleki tehlikelere maruz kalım ile çalışanların sağlık şikayetleri arasında ilişkiler belirlenmiştir. Her üç çalışandan biri iş kazası geçirmiş olup sağlık memurları ve hemşireler iş kazalarını en sık yaşayanlardır (p=0,001). İş kazaları arasında delici-kesici alet yaralanmaları (%31,9) sıklıkla yaşanmaktadır. Bununla birlikte tüm sağlık çalışanlarında mesleki riskler sorulduğunda ilk akla gelenler bulaşıcı hastalıklar (%48,5) ve fiziksel şiddettir (%27,4). Çalışılan bölümlerde göreceli olarak ameliyathane ve acil servislerin daha riskli bölümler olduğu gözlenmiştir. Meslek grupları arasında İSG’ye yönelik farkındalığı en düşük olanlar doktorlardır. Çalışılan bölüme özgü tehlikelere yönelik risk değerlendirmelerinin sık sık yapılması, risklerle ilgili etkin eğitimlerin verilmesi, çalışanların iş yükünün azaltılması, maruz kalımın ve etkinin biyogöstergeleri ile çalışanların izlenmesi önemlidir.
Anahtar Kelimeler : İş sağlığı ve güvenliği, Koruyucu önlemler, Mesleki maruziyet, Mesleki toksisite, Sağlık çalışanları