Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Aytuğ MERİÇ
Danışman: Zehranur Yüksekdağ
Özet:
İnsan rinovirüsleri (HRV), Picornaviridae ailesinin Enterovirus cinsine ait soğuk algınlığı ve solunum yolu enfeksiyonlarına sebebiyet veren RNA virüsleridir. Bu çalışmada, insan rinovirüslerinden HRV-14 suşunda İlaç Tasarım ve Keşif Merkezi (CD3, Leuven, Belçika) Laboratuvarında geliştirilen CIM212240 (moleküler formül: C25H32N6O) bileşiğinin antiviral etkisi HeLa Rh hücreleri kullanılarak incelenmiştir. İlk olarak, potansiyel ilaç özelliği taşıyan bu antiviral bileşiğin farklı derişimleri ve HRV-14 suşu MOI [Multiplicity of infection; Enfeksiyon oranı (virüs sayısı: hücre sayısı)] 1:10000, 1:1000, 1:100 oranlarında kokültüre edilmiş; hücre canlılıkları kolorimetrik 5- (3-karboksimetoksifenil) - 2- (4,5-dimetil-tiyazol) -3- (4-sülfofenil) tetrazolyum (MTS) sitotoksisite testi ile ölçülmüştür. Optik yoğunluk değerleri kullanılarak %50 etkili derişim (EC50) hesaplanmış; hücrelerin %50'sini virüs kaynaklı sitopatik etkiden koruyan bileşik derişimleri belirlenmiştir. İkinci olarak, beş aşamalı bir klonal seçim prosedürü ile CIM212240'a fenotipik olarak dirençli HRV-14 varyantlarının varlığı gözlenmiş; viral RNA’lar, Nucleospin© RNA virüsü (Macherey-Nagel) kullanılarak izole edilmiştir. Tüm HRV-14 kodlama dizisini kapsayan cDNA fragmanları, tek adımlı bir RT-PCR kiti ve HRV-14'e özgü primerler tasarlanarak sentezlenmiştir. Elde edilen cDNA fragmanlarını saflaştırmak için Wizard® SV Gel and PCR Clean-Up System kullanılarak DNA dizileri Sanger dizileme yöntemiyle analiz edilmiştir. Fenotipik olarak gözlemlenen dirençli varyantlar virüs kontrolü, stok suşu ve Protein Blast ile karşılaştırılarak CIM212240 bileşiğine bağlı mutasyonlar gözlenmiştir. Özellikle, VP1 kapsid proteininde C199W amino asit yer değiştirmesi taşıyan fenotipik ilaca dirençli virüs varyantların varlığı mutant genotip ile ilaca dirençli fenotip arasındaki bağlantıyı doğrulamıştır. Sonuç olarak, CIM212240 bileşiğinin HRV-14 replikasyonunun seçici bir inhibitörü olduğu kanıtlanmış ve rinovirüse karşı antiviral etkinliği ortaya koyulmuştur.
| Anahtar Kelimeler : İnsan rinovirüs, HRV-14, antiviral etki |