Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Halil IŞIK
Danışman: Zeynep Uludağ
Özet:
Kentler, toplum hayatı üzerinde etkisi olan, gündelik hayat pratiklerinin yeniden üretildiği ve sürdürüldüğü toplumsal mekanlardır. Kentsel mekanın kalitesi, sosyal sürdürülebilirlik, toplumsal refah için önemli bir araçtır. Sosyal sürdürülebilirliğin toplum ve birey üzerindeki yansımalarının temsil mekanları kamusal alanlardır. Bu doğrultuda kentsel açık mekanların tasarımı, sosyal sürdürülebilirliği ve mekan kalitesi günümüz dünyasında önemli bir araştırma konusu haline gelmektedir. Kentsel mekanlar, demokratik, eşitlikçi, kullanıcıların ihtiyaçlarına hizmet edebilen ve bu şekilde tasarlanan mekanlardır. Kayseri’nin Talas ilçesinde bulunan Mevlâna Mahallesi günümüzde barındırdığı farklı kültürel değerler ve potansiyellerle kullanıcılar için önemli bir bellek mekanıdır. Yüksek yoğunlukta nüfusun yaşadığı Mevlâna Mahallesinde uygulanan imar planları ve geçirdiği dönüşümler neticesinde yüksek yoğunluklu, sosyal ilişki ve ağların zayıfladığı, kamusal mekanların yerini tekil konut bloklarının aldığı, insan ölçeğinden uzaklaşan bir mahalleye dönüşmektedir. Bu bağlamda çalışma, Talas Mevlâna Mahallesi’nin sürdürülebilirlikle olan ilişkisini/ilişkisizliğini ortaya koymak ve mekansal kalitesini eleştirmek amacındadır. Çalışma alanı sosyal sürdürülebilirlik kapsamında ele alınmış olup kamusal alanda mekansal kalitenin ölçümüne yönelik parametre ve modeller incelenmiştir. İnceleme sürecinde kamusal alanda mekansal kalite ölçümü analizi yapmamıza yardımcı olacak ana göstergeler belirlenmiştir. Alan çalışması kapsamında belirlenen göstergeler kullanılarak çizim, analiz, harita, resim ve belgeler ortaya konmuştur. Çalışmanın sonucunda, Talas Mevlâna Mahallesi’nin mekansal kalitesi ve sürdürülebilirliğine katkıda bulunacak öneriler getirilmiştir. Çalışma ile hem literatüre katkı sağlamak hem de niteliksiz, çevresine dikkat etmeyen imar planları ile şekillenen Talas Mevlâna Mahallesi’ne dikkat çekmek istenmektedir.
Anahtar Kelimeler : Sosyal sürdürülebilirlik, kamusal alan, kalite, Kayseri- Talas