DİZEL MOTORLARDA TİO2 NANOPARTİKÜLLERİNİN MOTOR PERFORMANSINA VE EMİSYON DEĞERLERİNE ETKİSİNİN DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SEFA KOCA

Danışman: Fatih Aktaş

Özet:

Bu çalışma, saf dizel yakıt ile farklı konsantrasyonlarda TiO2 nanopartiküllerinin eklenmesiyle oluşturulan yakıtlar kullanılarak dört zamanlı ve üç silindirli bir dizel motorda performans ve emisyon değerlerinde meydana gelen değişikliklerin incelenmesini amaçlamıştır. Saf dizel yakıta TiO2 nanopartiküllerinin eklenmesiyle dizel motorun yanma özelliklerinin iyileştirilmesi ve egzoz emisyonlarının zararlı etkilerinin azaltılması amaçlanmıştır. Saf dizel ve TiO2 nanopartikül katkılı yakıt numuneleri 25 ppm, 50 ppm ve 75 ppm olmak üzere üç ayrı miktarda D100, D100+25TiO2, D100+50TiO2 ve D100+75TiO2 olmak üzere manyetik ve ultrasonik karıştırıcılarda hazırlandı. Araştırmada kullanılan tüm yakıt numuneleri, tam yükte farklı devirler ve 1800 dev/dk sabit devir farklı yük değerleri olmak üzere iki farklı deneysel çalışmada kullanılmıştır. Tam yükte ve farklı motor hızlarında TiO2 eklentisi ile fren gücü ve tork değerlerinde saf dizele kıyasla sırasıyla %2,9 ve %5’lik artış sağlanmıştır. Fren ısıl verimi, düşük TiO2 katkısında saf dizele göre ortalama %4.5 artış göstermiştir. Fren özgül yakıt tüketiminde ise düşük nanopartikül katkısında ortalama %4,5 oranında azalma sağlanmıştır. Tam yükte, motor devri ve nanopartikül konsantrasyonu artıkça egzoz gaz sıcaklığında artış görülmüştür. CO2 ve NOx emisyonlarında ise en yüksek konsantrasyondaki nanopartikül eklentisinde saf dizele göre sırasıyla ortalama %4,7 ve %14,7 artış tespit edilmiştir. Sabit 1800 dev/dk ve %25, %50, %75 ve %100 olmak üzere dört farklı yük seçeneklerinde ise TiO2 katkılı yakıtlar saf dizel ile karşılaştırıldığında, maksimum fren termal verimliliğinde %15,12 artış, maksimum fren özgül yakıt tüketiminde ise %13,36 düşüş görülmüştür. Saf dizele göre en yüksek TiO2 katkılı yakıtta ve maksimum yükte egzoz emisyonlarındaki CO2 miktarı %5 arttı. TiO2 ilaveli tüm yükler için NOX emisyonlarında ortalama %11,44 oranında artış meydana geldi. Sonuçlar, TiO2 nanopartiküllerinin eklenmesiyle oluşturulan yakıt karışımının dizel motorlarda belirli oranlarda kullanılabileceğini ve TiO2 katkısının yanma özelliklerini ve motor performansını olumlu yönde iyileştirdiğini göstermektedir.