Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Öğrenci: SAYNA KARİMİ
Danışman: ZEYNEP ULUDAĞ
Özet:Kentsel peyzajın ayrılmaz parçası olan yollar, hem kentsel formun oluşmasına hem de modernleşme reformlarının gerçekleşmesine aracı olmuş, bu bağlamda kentin yapısal biçimini de etkilemiştir. Bu tez Tebriz tarihi kent dokusunda, yolların ve diğer kent mekanlarının birbirleriyle olan etkileşimini ve kentteki dönüşüm üzerindeki rollerini deşifre etmeyi amaçlamaktadır. Bu çerçevede tarihi Tebriz yollarının, kent oluşumu ve biçimlenmesindeki rolü ve kentsel yapının sürekliliğinde ve dönüşümündeki etkileri incelenmiştir. Tez kapsamında yapılan analizler sonucunda yolların ve diğer kent mekanlarının oluşumunun ve biçimlenişinin birbirleri ile doğrudan ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Bununla birlikte 19. yüzyılın sonlarına doğru Avrupa'da doğan modernism, kentsel mekanların değişmesine, dönüşmesine ve gelişmesine neden olurken, İran'da modernleşme hareketleri adı altında gerçekleşen kentsel reformlar da kentin fiziksel ve sosyal yapısını değiştirmiştir. Bu süreçte yolların genişletilmesi ve yeni caddelerin açılması, kentin mekansal yapısını değiştirmiş, aynı zamanda kentsel mekanların sosyal yaşantıdaki rollerinin azalması ve kentsel dokunun tahribi ile sonuçlanmıştır. Bu nedenle İran şehirlerinin mekansal biçimlenme ve örgütlenme öğelerinin kaybolan değer, yapı, işlev ve kimliklerinin yol ağları üzerinden ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Bu bağlamda tezin diğer amacı, geleneksel dokuda var olan yapısal/mekansal izlerin modern kent dokusu üzerindeki etkisini ortaya koymaktır. Tüm bu analizlerin sonucu, modernleşme sürecinde gerçekleşen kentsel müdahalelerin ve farklılaşan kent mekanlarının, Tebriz'in tarihi dokusunu, fiziksel, görsel, sosyal ve algısal açıdan değiştirdiğini göstermektedir. Bu bağlamda Tebriz'in kaybettiği özgün kentsel dokusunu bugün kimliğini yitirmiş olan kentin karmaşık dokusunda az da olsa izlemek mümkündür.