Antikanser etkili olabilecek yeni indol türevlerinin tasarımı, sentezi ve aktivitelerinin incelenmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Öğrenci: MOHAMMED M.A. HAWASH

Danışman: SULTAN BAYTAŞ

Özet:

Kanser, dünyadaki ana ölüm nedenlerinden biri olmaya devam etmekte ve bu nedenle de, yeni ve etkin tedavi yöntemlerinin geliştirilmesi ihtiyacı her geçen gün artmaktadır. Daha önce araştırma ekibimiz tarafından yürütülen ön çalışmalarda SNB178 daha ileri geliştirilebilecek öncü bileşik olarak tespit edilmiştir. Etkin bileşiklere ulaşılması amacıyla SNB178'den hareketle ara zincir üzerinde yapılacak türevlendirmeler sonucunda yeni kimyasal bileşik kütüphanesi oluşturulması amaçlanmıştır. Bu amaçla tasarladığımız tez çalışmamızda indol yapısı taşıyan iki farklı grupta indol-pirazol (20 adet) ve indol-izoksazol (21 adet) türevleri sentezlenmiştir. Yapılan testler ile öncelikle bileşiklerin hücreler üzerindeki sitotoksik etkilerinin belirlemesi hedeflenmiş ve daha sonra etkili bulunan bileşikler için ileri deneyler ile devam edilmiştir (tübülin polimerizasyonu inhibisyonu, kolşisin bağlanma testi, RT-CES, apoptoz ve hücre döngüsü analizi). Kanser hücre hatlarına (Huh7, MCF7 ve HCT116) karşı sentezlenen bileşiklerin çoğunun 5-FU kadar ve daha fazla antikanser aktiviteye sahip oldukları tespit edilmiştir. Bileşik 8a Huh7 kanser hücre hattına karşı çok yüksek aktivite (IC50 =0.1 µM) göstermiştir. Tübülin polimerizasyonunun inhibisyonu deney sonuçlarına göre bileşik 7i (IC50= 19 μM) ve 8a (IC50=18 μM), öncü bileşik SNB178 (IC50= 17 μM) kadar antitübülin aktivite göstermiştir. Bileşik 7i'nin hücre çekirdeklerinde gösterdiği morfolojik değişim sebebiyle farklı bir mekanizma üzerinden etkin olduğu ve mitotik katastrofiye sebep olabileceği düşünülmektedir.