Olimpik Eğitim Programları ve Mülteciler İçin Sosyal Uyum ve Sosyal Sermaye İnşası


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Tuğçe Karaşahinoğlu

Danışman: İbrahim Yıldıran

Özet:

Etnik ve dini şiddet, kabile şiddeti veya savaş sebebiyle ülkelerini terk etmek zorunda kalan mülteciler, göç ettikleri ülkelerde dil, istihdam, dışlanma, sosyal ağ eksikliği ya da çeşitli travmalar sebebiyle topluma uyum sorunları yaşamaktadır. Bilimsel araştırmalar, spor ve olimpik eğitim programlarının sosyal entegrasyonu teşvik etme, sosyal sermaye geliştirme ve barış inşasına katkıda bulunmak adına etkili bir araç olarak kullanılabileceğini göstermektedir. Bu araştırmanın amacı, sportif eğitim içeren olimpik eğitim programlarının, Suriyeli mülteci çocuklarda sosyal sermaye inşası ve sosyal uyumun sağlanmasına yönelik katkısını araştırmaktır. Araştırmada, Gaziantep’te yürütülen Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi Aktif Çocuklar Spor Okulları Projesi paydaşlarının projeye dair ne ölçüde ortak hedefleri paylaştığı ve programa dair hangi benzer ve farklı görüşlere sahip oldukları, kişisel gözlem ve deneyimleri yoluyla incelenmiştir. Nitel olarak tasarlanan araştırmada, bütüncül tek durum çalışması kullanılmıştır. Araştırma verileri yarı yapılandırılmış görüşme tekniği ve programa ait yazılı belgeler yoluyla elde edilmiştir. Araştırma grubu, amaçlı örnekleme yöntemlerinden aşırı veya aykırı durum örneklemesi tekniği kullanılarak oluşturulmuştur. Araştırma grubunu, proje ortaklarından birer olmak üzere toplamda 3 temsilci, 6 antrenör, 8 Suriyeli veli ve 8 Türk veli oluşturmaktadır. Görüşmeler, ses kaydı yöntemiyle kayıt altına alınmıştır. Araştırma verileri, nitel verilerin işlenmesi ve yorumlanmasına olanak veren NVivo 12 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Verilerin analizinde tematik analiz yöntemi kullanılmış; analiz tamamlandıktan sonra, her bir paydaş için birer analitik mantık modeli oluşturulmuştur. Görüşme sorularına verilen cevaplar, tematik analiz aşamaları takip edilerek kodlanmış, bu kodlar, analitik mantık modelinde yer alan ilgili temalar altında vii toplanmıştır. Araştırma bulgularına göre, katılımcıların program hedeflerine yönelik görüşleri bireysel ve sosyal sermaye gelişimi ve sosyal uyuma katkı sağlama olarak iki ana başlıkta toplanmaktadır. Bireysel sermaye gelişimine yönelik katılımcı gözlemleri, çocuklarda özgüven gelişimi, yeni arkadaşlar edinme ve kötü alışkanlıklardan uzak durma durumlarını içermektedir. Katılımcılar, program başlangıcında dil sorunu kaynaklı iletişim yetersizliği yaşandığını ve bu sebeple gruplara ayrılan ve birbirinden uzak duran çocukların zamanla yakınlaşmaya başladığı ve arkadaşlık kurduğunu belirtmiştir. Bu da, sosyal sermaye unsurlarından biri olan sosyal ağlar için temel oluştuğunu göstermektedir. Sosyal uyum boyutundaki bulgular, katılımcıların bölgedeki gruplar arası çatışmaya dikkat çektiğini ve programın farklı grupları bir araya getirerek bu çatışmayı azaltma adına katkı sunabileceğini düşündüklerini göstermektedir. Katılımcılar, programın uzun vadede sosyal uyum ve sosyal sermaye inşası yanında, sporcu yetiştirmeye de katkı sunacağını ifade etmiştir. Sonuç olarak, paydaşların, farklı alt sorun ve müdahalelere değinseler de eğitim programının bireysel ve sosyal sermaye gelişimi yoluyla gruplar arası çatışmayı azaltarak ya da önleyerek sosyal uyuma olumlu katkı sunma amacında birleştiği görülmektedir. Bu amaca ulaşmak adına gerçekleştirilen uygulamaların da istenilen yönde ve olumlu sonuçlar doğurduğu gözlemlenmiştir. Dolayısıyla, sportif eğitim içeren olimpik eğitim programlarının toplumda sosyal uyum ve sosyal sermaye gelişimine önemli katkılar sağladığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler : Olimpik eğitim, mülteci, sosyal uyum, sosyal sermaye, spor